Guía de nomes galegos

Do latín Titus, un dos máis antigos e difundidos dos poucos prenomes usados polos romanos. Ten esta forma orixe discutida: quizais sexa o nome común latino titus 'pombo bravo' ou, se cadra mellor, un nome nacido das formas cariñosas infantís, como Tatius (lémbrense formas como mamá, papá, ou os diminutivos de certos nomes: Totó, Teté, Tití). Nos dialectos itálicos afíns ao latín son frecuentes os nomes xentilicios do tipo Titia, Titina, e en etrusco non faltan nomes persoais do tipo Tétina, Tetus e semellantes. Hoxe Tito considérase tamén hipocorístico de diversos nomes galegos.

Na historia mítica das orixes de Roma, Tito Tacio era o rei dos sabinos cando aconteceu o episodio do rapto das sabinas; compartiu o poder con Rómulo tras a fusión dos dous pobos.

Tamén na antiga Roma, o historiador Tito Livio (59 a. C.-17 d. C.) escribiu, de forma novelada, a máis extensa historia de Roma (Ab Urbe condita) en 142 libros.

Foi tamén nome de dous emperadores romanos: Tito Flavio Vespasiano (69-79), iniciador na Urbe do grande anfiteatro chamado o Coliseo (na súa época fixéronse moitas obras nas vías romanas da Gallaecia); Tito Flavio Sabino Vespasiano, fillo do anterior, só gobernou dous anos (79-81); durante o mandato do seu pai dirixira a destrución de Xerusalén (ano 70); xa no goberno, rematou e inaugurou o Coliseo con cen días de espectáculos. Os seus amores coa filla de Herodes Agripa, Berenice, e mais a súa lendaria bondade converterían o emperador Tito en protagonista de famosas obras dramáticas da literatura europea, como a traxedia Berenice, de Racine, e a comedia Tito e Berenice, de Corneille, as dúas estreadas en 1670.

Tamén se chamou así un amigo de san Paulo, a quen acompañou nunha viaxe a Xerusalén; tiña sona de pacificador e diplomático; no Novo Testamento figura unha carta a Tito, mais non é seguro que sexa paulina.

O sobrenome ou alcuña do líder comunista croata Josip Broz ‘Tito’ (1892-1980), o mariscal Tito, xefe de Estado de Iugoslavia desde o final da segunda guerra mundial á súa morte, seica procedía da locución serbocrata “ti-to” (‘ti isto’) coa que impartía ordes aos seus homes.