Guía de nomes galegos

Do grego Pēnelópē, de pēnélops, especie de parrulo ou ganso silvestre caracterizado por ter bandas vermellas. É unha voz prehelena de orixe descoñecida. A versión tradicional, por etimoloxía popular, é que Penélope vén de pḗnē 'pano, tecido', alusión ao pano que tecía a esposa de Ulises.

Na mitoloxía grega, Penélope é a muller de Ulises, rei de Ítaca, e nai de Telémaco. Como Ulises tardaba en volver da guerra de Troia, tiña ás portas todos os días unha caterva de pretendentes que querían casar con ela e ocupar o trono baldeiro, pero Penélope tiña a esperanza de que o seu home estivese vivo e que regresase. Co compromiso de casar con outro en canto rematase de tecer un pano, destecía de noite o que tecía de día para adiar unha voda que non desexaba. Deste xeito, a esposa de Ulises converteuse no mundo heleno no símbolo da fidelidade conxugal.

O poeta chairego Xosé María Díaz Castro escribiu un memorable poema titulado Penélope (1961) que empeza co verso “Un paso adiante i outro atrás, Galiza”. Sería musicado por Fuxan os Ventos e outros grupos. Lembramos tamén a canción Penélope (1969), en castelán, do cantautor catalán Joán Manuel Serrat, de temática distinta.