Guía de nomes galegos

Antigo nome de orixe xermánica, presente nos textos galegos desde o século XII, introducido por vía francesa. Está composto polos elementos góticos haims ‘país natal’ e *rikaz ‘poderoso’.

Santo Henrique de Bamberg (973-1024) foi emperador de Alemaña (1002-1024). Casado con santa Cunegunda de Luxemburgo, observou continencia nas súas relacións con ela, cousa non digna de mérito debido a que era impotente; precisamente por esta condición, parece ser que fora elixido polos electores para levar a coroa imperial, seguros de que non podería fundar unha dinastía. Así e todo, sospeitoso da infidelidade da esposa, someteuna a unha ordalía.

Foron moitos os reis de todas as monarquías europeas que levaron o nome de Henrique: catro no reino de Castela; tamén no de Navarra e, especialmente, no Imperio Xermánico, Inglaterra e Francia. Henrique III de Navarra converteuse en rei de Francia (Henrique IV) en 1589 nun escenario de sanguentas guerras de relixión. Como era protestante, para acceder ao trono francés tivo que converterse ao catolicismo: “París ben vale unha misa”, disque dixo como xustificación. En Inglaterra o de máis sona foi Henrique VIII (1491-1547), que provocou o cisma anglicano ao romper co papado en 1534.

O nome debeu entrar nos reinos cristiáns do noroeste hispánico da man de notables franceses como Henrique de Borgoña, que en 1093 casou con Tareixa, a segunda filla de Afonso VI de León, Galicia e Castela. O matrimonio recibiu do monarca o goberno do Condado Portucalense, que daquela era a parte meridional do reino de Galicia. O seu fillo, Afonso Henriques, sería o primeiro rei de Portugal. Malia ser un nome habitual na dinastía real portuguesa, nunca houbo neste reino un monarca así chamado. En Galicia, os primeiros Henriques dátanse no século XII.

Santa Henriqueta de Compiège (séc. XVIII), carmelita de París, foi executada durante a Revolución francesa.

O infante portugués don Henrique o Navegante (1394-1460), a quen se lle atribúe a iniciativa das expedicións portuguesas polas costas africanas do Atlántico; os escritores Henry James (1843-1916), norteamericano, o francés Henri Bergson (1859-1941) e o alemán Heinrich Böll (1917-1985); os pintores franceses Henri de Toulouse-Lautrec (1864-1901) e Henri Matisse (1869-1954) e o cantante italiano Enrico Caruso (1873-1921).

Enriqueta González Rubín (1832-1877) foi unha das primeiras autoras en lingua asturiana. Entre as galegas con este nome, lembramos a mestra Enriqueta Otero (1910-1989), miliciana republicana da Guerra civil española e guerrilleira antifranquista na posguerra. Foi detida en 1946 e pasaría 19 anos en prisión.

Enrique Labarta Pose (Baio 1863-Barcelona 1925), poeta e narrador en galego e en castelán e tamén xornalista; fundou e dirixiu varias revistas moi innovadoras no seu tempo; membro correspondente da RAG. Enrique Peinador (Pontevedra 1880 - Vigo 1940), empresario e filántropo galeguista que converteu o balneario de Mondariz nun centro cultural; membro correspondente da RAG. Enrique Líster foi o nome que adoptou o canteiro Jesús Liste Forján (Calo-Teo 1907 - Madrid 1994), militante comunista e dirixente militar republicano que combateu na guerra civil española e na segunda guerra mundial. Foi tenente coronel do exército da República española e xeneral no da URSS, Polonia e Iugoslavia. Enrique Vidal Abascal (Oviedo 1908-Santiago 1994), matemático, astrónomo, inventor e pintor galego. Enrique Alvarellos (1931-2004), músico e editor galego.