Entre o 73 e o 71 a. C. o escravo e gladiador tracio Espártaco rebelouse contra a República romana con outros douscentos gladiadores, e conseguiu que se lle fosen sumando escravos fuxidos de toda a península itálica ata conformar un exército de 50.000 a 70.000 homes. Durante os case tres anos que durou a chamada Guerra dos Gladiadores foi quen de derrotar en numerosas batallas as disciplinadas lexións romanas. Finalmente foi vencido por Craso en Calabria, e o Estado romano crucificou seis mil escravos na Vía Apia para que servise de escarmento a outros rebeldes; o corpo do tracio nunca foi identificado.
Aínda que nada se sabe do seu ideario, Espártaco quedou como un dos símbolos universais da loita contra a escravitude e a favor da liberdade. A súa figura inspirou moitas obras escultóricas e pictóricas ao longo da historia, e tamén literarias (novelas) e, máis modernamente, cinematográficas: a máis coñecida foi Spartacus (1960), de Stanley Kubrick, protagonizada por Kirk Douglas. En 1922 fundouse en Rusia o F.C. Spartak de Moscova, club de fútbol chamado así na súa honra.
Espartaco, subtitulado Periódico antifascista foi un periódico editado en Ourense entre 1935 e 1936. Nas súas páxinas colaboraban antigos trotskistas, mozos socialistas e comunistas, e membros das Mocedades Galeguistas.
