Guía de nomes galegos

Do nome do monte Aloia, situado na serra do Galiñeiro, no concello de Tui. É de orixe prerromana e está atestado como Sanctum Julianum de Alogia desde o século XII. Probablemente o -l- sexa unha variante de r e, daquela, proceda da raíz indoeuropea er- ‘moverse, fluír’, cunha sufixación en -ia, frecuente na hidronimia.

Investigadores como o alemán Adolf Schulten identificaron o monte Aloia de Tui, pola súa situación próxima ao río Miño, co monte Medulio, a montaña heroica da antiga Gallaecia, o último reduto resistente das tribos galaicas opostas á conquista romana (19 a. C.), que preferiron inmolarse antes de ser escravas dos romanos.

Este episodio inspirara en parte a divisa “Denantes mortos que escravos” do escudo alternativo que Castelao ideara en 1937 para Galicia. A resistencia ata a morte do monte Medulio comparouna o historiador galaicorromano Paulo Orosio (séculos IV-V) á das cidades de Sagunto e Numancia.