Guía de nomes galegos

Do latín Dominicus 'do señor'; o nome chegounos por vía culta e por iso conserva o -s do nominativo latino. Nome persoal latino de carácter exclusivamente cristián, xa que, máis que ser imposto a nenos nacidos en domingo, soaba a loanza a Deus, porque significaba 'do Señor'. Este nome deu lugar ao apelido Domínguez.

O santo máis importante con este nome foi san Domingos de Guzmán (1170-1221), fundador da Orde dos Frades Predicadores —os dominicanos ou dominicos—, en 1216. Predicou contra os cátaros ou albixenses na Occitania, cristiáns rigoristas opostos á xerarquía eclesiástica e á pena de morte. Contra eles utilizouse a Inquisición, creada en 1232; os frades dominicanos foron os primeiros chamados a actuar nestes autos de fe. Este santo pasa por ser o inventor do rezo do rosario, invención que outros atribúen ao monxe bretón do século XV frei Alano de Rupe (Alain de La Roche, en francés). En todo caso, os frades dominicanos foron os máximos propagandistas deste rezo, sobre todo despois do Concilio de Trento.

Outros santos con este nome foron san Domingos de Silos (século XI), abade deste mosteiro de Castela, e san Domingos de La Calzada (séculos XI-XII), frade ermitán dos montes da Rioxa que construíu pontes e hospitais para os peregrinos a Santiago.

Domingo Antonio de Andrade (1639-1712), natural de Cee, un dos grandes arquitectos do barroco galego, autor da torre do Reloxo da catedral de Santiago.

Domingo Fontán (1788-1866), natural de Portas, matemático e cartógrafo, autor do primeiro mapa moderno de Galicia, a Carta Geométrica de Galicia (1834), co que se adiantou en catro décadas aos esforzos do Goberno español en realizar un mapa semellante no resto do Estado.

Domingo García Sabell (1908-2003), médico e escritor, presidente da Real Academia Galega de 1979 a 1997.

Domingo Villar Vázquez (1971-2022), natural de Vigo, foi un dos principais narradores galegos dos últimos anos, especializado en novela negra. Co seu personaxe o inspector Leo Caldas como protagonista, tres das súas novelas foron traducidas a máis de quince linguas; a derradeira: O último barco (2019).