Arquivo

Labregas cavando o millo

Labregas cavando o millo. Fonte: Fondo Manuel Murguía (Arquivo da Real Academia Galega)

Pararon as labregas e fitaron a cámara. Non é que lles reinase facelo, pero cumprían ordes para saíren de corpo enteiro e coa mirada de fronte no retrato colectivo. "E a santo de que, esta foto?" pensaría unha. "A ver se acaban xa, que aperta a fame", cavilaría, se cadra, outra. A mañá esmorecía e a fame podía máis que o orgullo de saír xeitosas na foto. Unha foto que, ao cabo, quedaría inevitabelmente queimada pola luz do sol, que xa comezaba a subir con forza e facía pensar que pouco faltaba para que sobrara a roupa pesada. Era unha roupa acompasada coa claridade do día, coma se a vida labrega estivese feita desa mestura de dureza e luz. Dureza coma a do coio que sentían no estómago, despois de horas de esforzo sen teren ocasión aínda de levar nada á boca. Nin nada poderían levar até daren acabado todas as fiadas. E de que rematase, xa dunha vez, ese pousado para unha foto que nunca chegarían a ver.

Pola vista éntranme unhas mans como elemento central da escena; as mans que traballan a terra mais que son as únicas que pousaran o sacho no momento da instantánea, para se colocaren diante do mandil escuro. Polo tacto sinto a rugosidade desas mesmas mans, e das outras, curtidas polo traballo e quentes do esforzo, mais que axiña estarían mesturadas coa suavidade do millo novo. Polo olfacto chega a min o olor das espigas, pero con máis vigor aflúe o arrecendo da terra aínda algo húmida, polo barruzo da noite que o sol tímido da mañá non fora aínda quen de secar. Polo ouvido chégame o chiar dos paxaros, rachando o silencio que se abrira uns intres antes do pousado, en contraposición ás conversas constantes só fugazmente interrompidas polo cansazo e combinadas co son seco da aixada contra a terra. E polo gusto, á fin, só percibo fame. Fame de torta de millo. 

Olga Castro
Académica correspondente