O galego é "unha marca de modernidade que nos sitúa no mundo e nos dá algo fundamental: identidade de noso". Pero a esta utilidade interior súmaselle en plena globalización a "utilidade na dimensión exterior, na capacidade de relacionarse con outros espazos e culturas", salientou o presidente da Real Academia Galega desde o Brasil, no relatorio que pronunciou na Universidade Federal Fluminense (Niterói). Víctor F. Freixanes defendeu así que o galego "non é un idioma local" e reivindicou, sen renunciar á lingua propia, a irmandade co portugués para potenciar a proxección exterior de Galicia e da súa cultura. O presidente participou con esta mensaxe na xornada inaugural do "I Seminário Internacional para Estudos Lingüísticos. Galego e Português: o passado presente", dentro da axenda da viaxe institucional a Brasil que continúa hoxe cun encontro cos membros da Academia Brasileira de Letras.

Víctor F. Freixanes. Fonte: RAG

O seminario, organizado polo Núcleo de Estudos Galegos da Universidade Federal Fluminense, xunta ata este venres expertos en lingua galega e portuguesa de institucións ás dúas beiras do Atlántico. Víctor F. Freixanes interveu onte no acto inaugural -ao que lle puxeron música Uxía e Sérgio Tannus- e pronunciou unha conferencia na que, tras unha breve presentación da RAG e a súas funcións, analizou a situación do galego ante o espazo da comunicación en lingua portuguesa, nun contexto marcado polos desafíos da globalización.

A cultura galega, cun mercado interior pequeno, non debe apoiar a súa estratexia no cuantitativo, senón na excelencia e na "creatividade e a capacidade de comunicación" para incrementar a súa proxección exterior. Neste reto conta co apoio da proximidade do galego ao portugués, que debe ser aproveitada, defendeu o presidente da Academia. "A lingua dános un sitio no mundo. Dende a lingua galega, con ben pouco esforzo, eses rapaces e rapazas do novo século, os novos creadores, póñense en comunicación con centos de millóns de persoas en diversos continentes da man da gran familia galego-portuguesa. Neste punto é onde temos a obriga de profundar para non perder as oportunidades, mesmo facendo pedagoxía social entre nós, porque non todos os galegos e galegas son conscientes desta riqueza", valorou.

Cómpre tamén unha maior colaboración desde o ámbito educativo e unha "estratexia ambiciosa" por parte dos responsables da realidade política, cultural e institucional, engadiu Víctor F. Freixanes. "Temos que reivindicar o portugués nas escolas como lingua irmá. Non para substituír o galego, senón para apoiarnos nel cara á proxección exterior á que fago referencia", detallou o responsable da RAG, que lamentou a escasa implantación do portugués nas escolas e institutos, malia a aprobación por unanimidade no Parlamento de Galicia, en 2014, da denominada Lei Paz Andrade.

O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, intervén na inauguración do seminario sobre o galego e o portugués que se desenvolve na Universidade Federal Fluminense. Fonte: RAG

Víctor F. Freixanes defendeu igualmente a necesidade de desenvolver "maiores e mellores comunicacións de todo tipo" cos territorios de fala portuguesa, desde Portugal ou Angola ata o Brasil. Este último foi o país que acolleu a finais do século XIX e comezos do XX a tantos galegos que construíron as súas vidas á outra beira do Atlántico "sen deixar de falar nunca galego". Foi o caso, lembrou, dos pais da escritora galego-portuguesa Nélida Piñon ou do proxenitor do protagonista do Día das Letras Galegas 2019, todos eles naturais de Cotobade.

Diálogo coa Academia Brasileira de Letras
O pai de Antonio Fraguas traballou como canteiro precisamente en Niterói, sede do foro sobre o pasado, o presente e o futuro da relación entre o galego e o portugués no que tamén están a participar os académicos e catedráticos da Universidade de Santiago de Compostela Henrique Monteagudo e Rosario Álvarez. O coordinador do Seminario de Sociolingüística da RAG impartiu onte unha conferencia sobre o proceso de individuación do galego e compartiu coa coordinadora da Sección de Lingua un seminario sobe dialectoloxía histórica do galego.

A axenda de actos dos membros da Academia arrincou o martes cun coloquio sobre a lingua e a cultura galegas na Universidade Federal do Rio de Janeiro. Víctor F. Freixanes, Rosario Álvarez e Henrique Monteagudo foron presentados polo presidente da Academia Brasileira de Letras (ABL), Marco Lucchesi, quen os recibirá no tradicional "chá dos académicos" que esta institución celebra todos os xoves. A xuntanza terá lugar cinco meses despois de que a RAG e a ABL asinasen na Coruña un acordo de amizade e colaboración para estreitaren a relación entre a área cultural e lingüística galega e a brasileira.

Uxía e Sérgio Tannus puxéronlle música á inauguración do seminario