Sartego de Paio Gómez Chariño no mosteiro de San Francisco de Pontevedra.
Nado no seo dunha familia da pequena nobreza pontevedresa, Paio Gómez exemplifica á perfección a figura icónica do home de armas e de letras medieval. Protagonista dunha brillante e ascendente carreira militar, dirixiu a armada castelá na conquista de Sevilla en 1248 e noutros episodios militares menores polos que foi premiado cos cargos de Almirante do Mar, Meiriño Maior de Galicia e Señor da Vila de Rianxo, entre outros.
Paio Gómez Chariño tivo, ademais, unha participación activa no convulso escenario político dos reinos de León e Castela do século XIII, servindo nas cortes dos reis Fernando III, Alfonso X e Sancho IV e participando nas guerras de sucesión dinástica que seguiron á morte deste último, no transcurso das cales sería el mesmo asasinado en 1295.
Autor de 28 composicións recollidas nos tres cancioneiros medievais, a cantiga de amigo que reproducimos máis abaixo está tirada do libro Cancionero de Payo Gómez Chariño, almirante y poeta (Siglo XIII), publicado por Armando Cotarelo Valledor en 1934.
Señor fremosa, por Nostro Señor
e por mesura e porque non ha
en min senon norte –e cedo será-
e porque soo o voso servidor
e pol-o ben que vos quero, outrosí,
¡ay meu lume, doédevos de mí!
Por merced que vos veño pedir
e porque soo voso e porque non
cato por al, nen sería razón,
e porque sempre vos hei a servir,
e polo-o ben que vos quero, outrosí,
¡ay meu lume, doédevos de mí!
Porque vos nunca podedes perder
en haber doo de min e por cual
vos fezo Nostro Señor e por al,
porque soube en cal sodes conocer
e pol-o ben que vos quero, outrosí,
¡ay meu lume, doédevos de mi!
Por cuan mansa e por cuan de bon prez
e por cuan aposto vos fez falar
Nostro Señor e porque voso catar
fez mais fermoso de cantas él fez
e pol-o ben que vos quero, outrosí,
¡ay meu lume, doédedovos de mí!
