Recoñecido epigrafista e erudito de formación autodidacta, Juan Carlos Rivas procedía dunha familia comprometida desde vello na vida cultural da súa cidade. Era académico correspondente da Real Academia Galega desde 1977, a proposta de Xesús Ferro Couselo, Xaquín Lorenzo e Xesús Taboada Chivite. Topógrafo de formación e funcionario municipal de profesión, o seu traballo permitiulle un coñecemento directo das antigas vías ourensás e, por extensión, da arqueoloxía e da historia ourensá no seu conxunto nas etapas romana e prerromana.

Rivas Fernández-Xesta formou parte desde 1961 do Museo Arqueolóxico Provincial de Ourense, onde coñeceu o maxisterio do seu director, Xesús Ferro Couselo, e de Xaquín Lorenzo “Xocas”. Participou do Grupo Marcelo Macías e en 1972 foi un dos fundadores do Boletín Auriense. Entre os seus traballos, destacan os dedicados á historia da diocese ourensá, ao rol do Parochiale Suevorum e mais a monografía A Ponte Maior. La razón de ser de una ciudad: El puente romano medieval de Ourense, na que analiza en detalle a xénese deste monumento, a súa evolución ao longo da historia e o seu impacto na conformación actual da cidade do Miño.

En 1979 recibiu o premio colectivo Otero Pedrayo polo seu traballo no seo da sección de Arqueoloxía do Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento, distinción que lle foi concedida de novo en 1983 polo seu traballo no Grupo Marcelo Macías. No ano 2014 recibiu o Premio da Cultura Galega na categoría de Patrimonio Cultural.