Francisco Fernández del Riego nas publicacións da RAG

O 27 de maio de 1978 ingresaba na Real Academia Galega Carlos Casares cun discurso sobre o desastre de 1898 e os escritores galegos. O encargado de lle dar resposta en nome da institución no acto celebrado no daquela Instituto Feminino de Ourense (hoxe IES Otero Pedrayo) foi Francisco Fernández del Riego, quen un par de anos antes remitira unha carta á RAG defendendo a candidatura do narrador limiáo a se converter en membro da corporación. O protagonista do Día das Letras Galegas 2023 apadriñara con anterioridade a entrada de Álvaro Cunqueiro e de Eduardo Moreiras. As palabras que lles dedicou aos tres autores foron editadas pola Academia xunto aos seus respectivos textos. A presenza de Del Riego no catálogo de publicacións da Academia abrangue ademais obras divulgativas de autores homenaxeados o 17 de maio, a gran festa da cultura galega que el mesmo promoveu en 1963.

Francisco Fernández del Riego conversa con Carlos Casares o día do pleno da súa elección como presidente (1997).

Fonte: RAG. Colección Castro-París

Eduardo Moreiras lendo o discurso de ingreso na Real Academia Galega (1978).

Fonte: RAG. Colección Castro-París

Francisco Fernández del Riego na sesión de ingreso de Eduardo Moreiras como académico de número.

Fonte: RAG. Colección Castro-París

Francisco Fernández del Riego e Álvaro Cunqueiro nunha montaxe realizada coas fotografías conservadas no arquivo da RAG.

Fonte: Arquivo da RAG

Monza de frores bravas para nosa señora da Barca editouse co gallo das Letras Galegas de 1971, dedicadas ao poeta de Muxía Gonzalo López Abente.

Cuberta do volume dedicado a Eduardo Blanco Amor polo Día das Letras Galegas de 1993.

Francisco Fernández del Riego tamén se encargou da publicación conmemorativa Día das Letras Galegas que a Academia lle dedicou a Vicente Risco.

1/7

Os discursos de resposta aos novos académicos son retratos que ilustran o gusto de Del Riego polos perfís de figuras literarias que tanto cultivou, tanto das nosas letras coma doutras culturas. Nos libros de Casares, destacaba aquel 27 de maio, advírtese a “percusión que nel tiveron as experiencias foráneas”, pero tamén o “acento personalísimo que os distingue” e o “arraizamento na vida popular galega”. “Hai no xeito de narrar casariano, en calquer caso, unha descrición poeticamente conseguida que abrangue a realidade e a fantasía, o vivente e o soñado”, engadía sobre o que se ía converter en breve, con só 37 anos, no académico de número máis novo do momento.

Meses antes, o 28 de xaneiro dese mesmo ano, Del Riego fora tamén o encargado de lle dar á benvida á Academia a Eduardo Moreiras nunha sesión celebrada no salón de actos da Caixa de Aforros da Coruña. O académico electo escolleu como tema a poesía como coñecemento da realidade. “Pra el a poesía, como toda arte, vén ser un movemento irracional inmanente do ser; é dicir, un vieiro ideal pra atinxir as verdades máis fondas, non por vía intelectiva, senón por vía amorosa substancial”, valoraba don Paco.

Pero seguramente a recepción máis emotiva para Del Riego na que actuou como padriño foi a de Álvaro Cunqueiro, amigo dende a infancia, como el mesmo lembraría na súa intervención. O narrador mindoniense deu lectura ao discurso titulado Algunhas imaxinaciós sober tesouros nunha cerimonia celebrada o 21 de abril de 1963 no Mondoñedo natal, só unhas semanas antes de que a Real Academia Galega conmemorase o primeiro Día das Letras Galegas, dedicado a Rosalía de Castro. Na súa resposta, o vello compañeiro salientaba que da obra de Cunqueiro se deduce que este “coñece, vive e goza coma poucos este mundo noso, e sabe dos que viven nel”.

Na sección de publicacións de academia.gal pode lerse igualmente o propio discurso de ingreso na RAG de Francisco Fernández del Riego e a resposta que lle deu Ricardo Carballo Calero. Nel o que sería presidente da RAG moitos anos despois (1997-2001) ofreceu un repaso da literatura galega desde o século XIX que dá conta da evolución da visión de Galicia como entidade cultural de seu. En todos os autores que participaron neste proceso “maniféstase con precisión unha decidida vontade de ser” deixada en herdanza ás novas xeracións, expresaba don Paco.

O labor de dixitalización da RAG permite ademais descargar os libros divulgativos que Del Riego editou sobre Gonzalo López Abente, Vicente Risco e Eduardo Blanco Amor co gallo do Día das Letras Galegas que se lles dedicou nos anos 1971, 1981 e 1993, respectivamente.

O primeiro, Monza de frores brava para nosa señora da Barca, supuxo a publicación dun feixe de versos inéditos que o poeta de Muxía compartira antes de morrer con Sebastián Martínez-Risco, daquela presidente da Academia. Del Riego asinou o limiar co pseudónimo Salvador Lorenzana.

Co gallo do Día das Letras Galegas de 1981, dedicadas ao seu admirado Vicente Risco, don Paco encargouse de realizar unha escolma de textos cunha completa introdución na que trazaba o perfil biográfico do homenaxeado. A súa última achega en forma de libro á celebración do 17 de maio é unha proposta similar sobre Eduardo Blanco Amor, protagonista da edición de 1993.