Neste mes de xaneiro cúmprense setenta e cinco anos do pasamento de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, sen dúbida a gran figura política e cultural da Galicia contemporánea. Xunto con Rosalía de Castro, Castelao é o primeiro referente da galeguidade. Rosalía de Castro no século XIX. Castelao no século XX.
A Real Academia Galega súmase ás celebracións que nos próximos meses están programadas arredor da figura e a obra do rianxeiro universal, celebracións nas que participan distintas institucións de cultura galega xunto con iniciativas do común, tanto de dentro como alén da xeografía de Galicia.
Moi poucas personalidades concitan tanto recoñecemento e adhesión como Castelao. Xa en vida. O pé do debuxo do álbum Nós (1920) que representa un coloso en construción rodeado de escadas e obreiros resume a súa filosofía: “Non lle poñades chatas á obra namentres non se remata. O que pense que vai mal, que traballe nela. Hai sitio para todos”. Esta idea dun proxecto común (Galicia) en permanente proceso de construción, que demanda a participación de toda a comunidade, mesmo por riba de diferenzas cativas, é un discurso que repetiu ao longo de toda a súa vida e que plasmou nesoutro documento fundamental: a “Alba de Gloria” do ano 1948, pouco antes do seu falecemento.
Galicia somos todos e todas. A cultura galega é un proxecto en construción que se expresa en formas e con sensibilidades diferentes. Vivimos un tempo de grandes desafíos que debemos afrontar dende a esixencia crítica e con afouteza, dende o traballo e con ilusión, mais tamén con espírito aberto, pois somos unha parte do mundo, non unha illa, e coa casa disposta a recibir a quen quere vir traballar nela, sen sectarismos, sen exclusións. Tal é o espírito que a obra de Castelao nos transmite.
A Real Academia Galega dedicou o Día das Letras Galegas do ano 1964 a Castelao, e mentres el viviu (obrigado ao desterro) non declarou vacante a súa cadeira, unha maneira de recoñecer o seu legado e a súa significación. Setenta e cinco anos despois do seu pasamento en Buenos Aires a súa memoria segue viva e así o queremos recoñecer.
