Publican o ensaio inédito de Xohana Torres sobre Santo André de Teixido

En 1972 Xohana Torres (1931-2017) gañou o I Premio de Etnografía Federico Maciñeira da Deputación da Coruña coa obra Teixido. San Andrés de lonxe: mitos e ritos. Corenta e seis anos anos despois, ve agora a luz na editorial Engaiolarte co apoio da institución provincial. Con esta edición, a Deputación quere facer unha homenaxe á escritora e académica e "un acto de desagravio" por non publicalo no seu momento, explicou a vicepresidenta Goretti Sanmartín na presentación celebrada onte en Santiago. Xohana Torres faleceu antes de ver o resultado final, pero traballou na edición "cunha paixón e unhas ganas como se fose o seu primeiro libro". "Fixo emendas, suxeriu fotografías, soubo como ía ser editado e imaxinou como tiña que aparecer nas librarías", conta o editor e amigo da autora, Xosé Puga.

Manuscrito de Xohana Torres nun detalle da contraportada de Teixido. San Andrés de Lonxe: mitos e ritos.

 

O editor explica que, mentres preparaban o libro, a autora lle contou que fora un ensaio moi traballoso para ela, porque había pouca bibliografía e era máis complicada de localizar e consultar do que hoxe. Sostiña Xohana que o mito de Santo André "era o único mito universal que temos no país e defendíao con vehemencia e determinación", asegura no prólogo.

Goretti Sanmartín define o título ata agora inédito como "unha extraordinaria guía para viaxar ao país de Teixido e marabillarnos coa beleza das súas paisaxes e coa intensidade da súa cultura e historia. Un mundo á medida de Xohana Torres, sorprendente, impresionante, soberbio e unha homenaxe das moitas que lle debemos".

O texto sae do prelo nunha edición moi coidada acompañado de fotografías de Xulio Gil. O editor e Goretti Sanmartín presentárono onte en Santiago de Compostela, na sede da Fundación Granell, o pazo de Bendaña, onde en 1957 tivo lugar o histórico acto sobre a nova poesía galega no que Xohana Torres foi a única muller que tomou a palabra. Este episodio é recordado polo académico Xesús Alonso Montero na plaquette editada pola Real Academia Galega con ocasión da homenaxe que a institución lle rendeu o pasado 21 de marzo, Xohana Torres. Natureza de illa.