Carnota, un nome de lugar pedregoso de orixe prerromana

O concello coruñés de Carnota abriu o pasado venres  o calendario de charlas do mes de novembro de Toponimízate. Falámosche dos nomes da túa terra, a campaña coa que Real Academia Galega, en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística, divulga o valor da toponimia tradicional e procura persoas que colaboren na súa recollida a través da aplicación Galicia Nomeada. A cita reuniu máis de medio cento de carnotáns na Casa do Concello e estendeuse durante máis de tres horas debido ás numerosas preguntas do público, que amosou moito interese non só pola orixe e significado dos nomes de lugar e das parroquias do concello, senón especialmente polo funcionamento de Galicia Nomeada.

A primeira tenente de alcalde, Merche Noceda, presentando a sesión

Merche Noceda, primeira tenente de alcalde, foi encargada de presentar a sesión que ofreceu Vicente Feijoo, coordinador da unidade técnica de toponimia da Real Academia Galega, que conta coa colaboración na parte relativa á orixe e significado dos nomes dos concellos, parroquias e aldeas do membro do Seminario de Onomástica e profesor da Universidade de Vigo Gonzalo Navaza, elixido académico de número no pleno do pasado 23 de outubro.

Vicente Feijoo falou en primeiro lugar da enorme riqueza dos nomes de lugar de Galicia e do risco que se corre de perdela, e animou as persoas asistentes a colaborar na súa preservación a través da aplicación colaborativa Galicia Nomeada. Con esta ferramenta, a veciñanza pode subir á Rede os microtopónimos que coñeza, nomes tradicionais de veigas, chousas, leiras, devesas, fontes ou penedos que forman parte dun patrimonio inmaterial único. Tamén permite enviar suxestións de corrección sobre os máis de 3.000 nomes de lugar xa rexistrados na plataforma deste municipio carnotán, que foran recollidos anos atrás a través do Proxecto Toponimia de Galicia (PTG).

Que significan Carnota e O Pindo?
Na segunda parte do relatorio, o público coñeceu a orixe e significado dos nomes das parroquias e das entidades de poboación do Concello de Carnota, comezando polo do propio municipio. Tanto este nome, Carnota, coma O Pindo teñen suscitado abondosas reflexións e debates en canto á súa orixe e mesmo se ten suxerido que Carnota puido ser o nome antigo ou alternativo do monte Pindo.

Carnota é un topónimo de orixe prerromana formado a partir dun radical CARN, un dos derivados da raíz car ou kar, ‘lugar pedregoso’. Un significado semellante, ‘monte penedoso ou abundante en pedra‘ é o que tradicionalmente se atribúe a unha raíz PINNETTU, que podería estar detrás do significado do Pindo; malia que tamén podería tratarse dun derivado de PINITUS, e por tanto, de PINUS, ‘piñeiro’.

Na sesión tamén se falou dos nomes dos santos patróns das dúas parroquias chamadas Carnota, San Mamede e Santa Comba. Do primeiro é interesante saber que esta advocación é característica de parroquias situadas en elevacións montañosas, xa que San Mamede foi un santo anacoreta que deu nome a varias serras e lugares altos cos seus correspondentes santuarios. No caso de Santa Comba, segundo a tradición popular, esta mártir cristiá era considerada unha meiga que se converteu cando atopou a Xesucristo, pois este díxolle: “Enmeigar enmeigarás, pero no meu reino non entrarás”.

O Irixo, Meaño e O Barco de Valdeorras, próximas sesións
O vindeiro venres 12 de novembro Toponimízate recalará no Irixo, a partir das 18:30 horas na sala multiúsos da Casa do Concello; unha semana despois, o 19 de novembro, a rapazada do IES de Meaño, do CEIP As Covas mais a veciñanza de Meaño asistirán á segunda charla telemática desta temporada, que tamén poderá seguirse a partir das 12:00 h na Casa da Cultura de Dena e na canle de Youtube da Real Academia Galega. O Barco de Valdeorras será a última parada de Toponimízate no mes dos magostos. A cita, tamén telemática, será a partir das 16:30 e poderá verse no IES Lauro Olmo, no IES Martaguisela, na Casa da Cultura e na Aula CEMIT deste concello ourensán.