Álvaro Cunqueiro dando lectura ao seu discurso de ingreso na Academia.
O autor de Merlín e familia –proposto por Ricardo Carballo Calero, Domingo García-Sabell Rivas, Aquilino Iglesia Alvariño e Ramón Otero Pedrayo- principia a súa intervención cun panexírico de quen fora o seu antecesor na Academia, o poeta cambadés Ramón Cabanillas: "Home libre, Cabanillas dixo as certezas galegas, as pasadas, as presentes, as futuras."
A seguir, Cunqueiro vai entrando na materia do seu discurso: "A miña intención derradeira sería responderme que é o que pensa e fai un galego posto dediante dun tesouro", establecendo, en primeiro lugar, unha clasificación imaxinaria dos tesouros (os que pasan fame, os errantes, os adormecidos,…), espallados pola xeografía galega e estranxeira e que poden ser custodiados por cobras, ananos, fadas, mouros ou xigantes, ou ben estaren agochados nunha cova, ou soterrados. Cunqueiro sinala tamén cal é o mellor xeito de atopar un tesouro e de desenterralo e refire, finalmente, algúns casos de achados de tesouros acontecidos na súa veciñanza xeográfica, nas comarcas de Mondoñedo e da Terra Chá.
O texto contén os trazos de estilo sobranceiros na prosa cunqueirá: mestura do plano real e do imaxinario, das referencias eruditas e das populares, recurso á anécdota relatada en ton irónico, e constitúe un verdadeiro exercicio de estilo literario –unha sorte de estudo antropolóxico de ficción, un catálogo ou bestiario imaxinario- máis que un ensaio erudito con pretensión de verdade.
Na súa resposta en nome da Academia, Francisco Fernández del Riego resume do seguinte xeito o proxecto literario do de Mondoñedo: "Na obra de Cunqueiro, o xogo ceibe do esprito atingue lizgaira espresión. O seu meirande feitizo atopámolo na mistura de elementos líricos i épicos, de ledas pantasías, de curiosas anéidotas, de imaxes en flama, de tracexos caricaturescos, de ondas cordiás".
Algunhas imaxinaciós sober tesouros pódese descargar aquí.