A RAG difunde en versión dixital os seus fondos sobre as Irmandades da Fala

O 21 de marzo de 1916 saíu do prelo na Tipografía Obrera coruñesa a primeira edición de Nacionalismo gallego. Nuestra 'afirmación' regional. Antón Villar Ponte defendía neste folleto o uso do galego en todos os contextos e consideraba urxente fomentar o desenvolvemento da "Liga de Amigos del Idioma". Esta obra, que se escribiu por razóns "de propaganda" en castelán, abre o espazo web creado pola Real Academia Galega para celebrar o centenario do nacemento das Irmandades da Fala, fundadas o 18 de maio de 1916 no local que daquela tiña esta institución na rúa Rego de Auga da Coruña.

A páxina web da Academia inaugura hoxe esta nova sección, As Irmandades da Fala nos Fondos da Academia, xusto cen anos despois da publicación desta obra de Antón Villar Ponte, fundador deste movemento chave na defensa da lingua galega e de Galicia como suxeito político. Ao longo do ano, este espazo irá amosando en versión dixital distintas publicacións e documentos históricos relacionados coas Irmandades da Fala conservados na Real Academia Galega.

Nacionalismo gallego. Nuestra 'afirmación regional', presentado na cuberta como "apuntes para un libro", recolle as ideas e argumentos, e mesmo parágrafos literais, dos artigos que Antón Villar Ponte publicara en La Voz de Galicia a prol do idioma e da reorganización do galeguismo. Dous meses despois de que este folleto saíse do prelo, nacía a primeira das Irmandades da Fala, a da Coruña, nunha xuntanza que arrincou cunhas palabras do xornalista.

Foi Ramón Villar Ponte quen tivo a idea de crear unhas Irmandades da Fala, segundo explicaba o seu irmán Antón nun artigo publicado n'A Nosa Terra co gallo do segundo aniversario da fundación do movemento. Porén, o seu irmán Ramón negouno décadas despois no seu discurso de ingreso na RAG (1951), no que definía a Antón como "pai feliz da idea".

As Irmandades da Fala promoveron o uso do idioma galego en todo tipo de contextos, desde a oratoria política e o ensino ao ámbito científico. En Nuestra afirmación regional, Antón Villar Ponte pregunta retoricamente se é posible "dejar de cultivar, limpiar y fijar el idioma gallego no siendo suicidas, no teniendo castrada la inteligencia ni cegado el instinto de conservación" e critica a "ridícula clase media de cincuenta años a la fecha", que comezara a mirar "con notorio desdén" a lingua materna."No hay duda de que la generalización del gallego, sobre todo en la clase media, nos llevaría á la renuncia de ese inútil esfuerzo que hacemos al castellanizar ridículamente los conceptos, las palabras y el acento", afirma máis adiante.

Villar Ponte tamén apela nesta obra centenaria á responsabilidade dos medios de comunicación e reproduce un anaco dun artigo no que Amador Montenegro pide a cada xornal que publique "una vez siquiera por semana, algo en gallego, serio, correcto, y no en verso solamente, sino que también en prosa".