O DICCIONARIO DE ESCRITORES GALLEGOS
Por ANA BELÉN FORTES LÓPEZ
Unha das principais preocupacións de Manuel Murguía ó longo da súa vida foi a de construíla historia literaria de Galicia. O Diccionario de escritore s g a l l e g o s (Imp. de Juan Compañel, Vigo, 1862) obedece ó propósito de historiala nosa evolución literaria. Con esta obra, Murguía está sentando, dun xeito aínda precario e prematuro, as bases sobre as que erixir unha literatura nacional, se ben nesta altura non se pode falar con propiedade deste concepto senón de ?nacionalismo literario?. Nembargantes, Murguía está a colocalos alicerces para que nun momento posterior esa literatura nacional poida ser unha realidade. Cumprirían esta función obras como o Diccionario de escritores gallegos ou como Los Pre c u r s o re s (1885), e tamén multitude de artigos e traballos nos que insta ós escritores a emprender esa tarefa de construcción dunha literatura galega, unha literatura que nunha primeira fase non precisaría estar vehiculada en galego, que tería un carácter diferencial respecto doutras literaturas como a castelá, ou a meridional en xeral, que contaría cunhas institucións que a lexitimasen (nomeadamente a Real Academia Galega, da que será presidente) unhas obras que a canonizasen (os seus propios libros son o mellor exemplo) e unha crítica en liñas xerais. É lóxico supoñer que Murguía comezase a traballar nesta obra con anterioridade á data de 1862 en que se iniciou a súa publicación por entregas. Xa en 1856 podemos atopar un rastro que nos remite con moita probabilidade a esta obra, a cal debía estar en período de elaboración: Murguía publica no periódico vigués La Oliva ?do que foi director literario?, o artigo introductorio ó anunciado Ensayo de una historia literaria de Galicia, que non chegou a vela luz (como acabamos de dicir, existe a posibilidade de que se estea a referir con outro nome ó Diccionario de escritores gallegos, publicado seis anos máis tarde). Obedecería este ó intento de construíla inexistente ou incompleta historia literaria de Galicia: ?Grande o pequeña, ilustre o mediocre, nuestra historia literaria no puede ser h o y más que lo que ha querido el a y e r, la historia no adula ni
