XOSÉ MARÍA ÁLVAREZ BLÁZQUEZ E A ARQUEOLOXÍA DE RESISTENCIA Carlos García Martínez
Museo do Pobo Galego
Fernando Acuña Castroviejo
Universidade de Santiago
Afable, cabal e franco, de conversa cativadora, dono de variados e amplos saberes, atal os dun humanista; esta foi a impresión primeira que nos causou Xosé María Álvarez Blázquez. En pouco tempo soubemos da súa xenerosidade, do circio compromiso con Galiza e da súa cordial amizade coa que tivo a ben honrarnos. Aínda que un de nós (FAC) sabía do noso autor dende 1967 por ter frecuentado a almoneda Monterrey, na viguesa rúa de Pi y Margall, a nosa presentación formal ocorreu á altura da primavera de 1968, no que fora Hospital Real de Peregrinos, de Santiago, na grande e cívica homenaxe que se lle tributou a D. Ramón Otero Pedrayo co gallo do seu oitenta aniversario. Fora naquel acto de afirmación galeguista, no que participaría a intelectualidade do país e representacións doutros varios, entre os que destacaba Portugal, onde, e pola mediación de Fermín Bouza Brey, coñecemos a moitos dos asistentes, entre eles, Xosé María Álvarez Blázquez. Naquela patriótica xuntanza teriamos un adianto do seu compromiso ao responsabilizarse da edición do orixinal de Xosé Ramón e FernándezOxea, Santa Marta de Moreiras, monografía dunha parroquia ourensán (19251935), que o autor non conseguira publicar pese a varias tentativas. Para as cuartillas orixinais e os deseños, amarelecidos xa polo tempo, concluía o ir e vir na procura da súa impresión. Coa axuda dalgúns galegos da emigración, o Álvarez Blázquez editor tiraría do prelo o libro escasamente un ano despois, en febreiro de 1969, baixo o carimbo de Edicións Castrelos e do seu persoal coidado, como figura no colofón. A partir daquel ano de 1968 mantivemos relación amical até o seu pasamento en 1985. Tempo para colaborar no eido arqueolóxico, que das varias disciplinas que cultivaba era á que lle profesaba unha especial querenza, con algunha que outra xeira na redonda de Coruxo, na procura dos característicos petróglifos, entre eles o de San Lourenzo, ou de xacementos castrexos e romanos; con sesións discutindo materiais que teimaba en publicar conxuntamente (Acuña, 1987), na área arqueolóxica do Museo de Castrelos, que porfiaba en ordenar e mellorar, sesións nas que a súa capacidade observadora e perspicacia, con aquel seu modo de tocar as pezas, case aloumiñándoas coas súas pequenas mans ?actitude que tan ben caracteriza o seu fillo Xosé María no seu belido e esencial libro Tempo do pai (Álvarez Cáccamo, 2008: 19)?, clarexaban dúbidas na súa
133 Nº 369
