BOLETIN DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA 373
ALGUNHAS LEM13RANZAS E NOTA'S
DA PRIMEIRA GUERRA CARLISTA NA
GALIZA E DO )(EVE TRAD?CIONALTSTA
l\'I \TEO GUILLADE
Calquera espreit?ndo os temas embarullados, apaixoantes, do
s?cul? XIX galego dec?tase da grande valencia caracterol?gica
de moitos tipos esquencidos e ?sospeita a fonda e interna traxe
dia de un trocamento social e econ?mico, ' operado solermi?a
mente, a repelo, en mo?tas" tempadas e ?speitos, das formas pol?
ticas de ' por riba... Escribimos "traxedia" lo?xe de todo ?nfasis
ou cheda e amparo ret?rico. Ho?bo ent?n o comprimento de un
destin?. Cos maorazgos, os mosteiros, a antiga estroitura ` alde?n,
remata unha longa ?poca. Hai vidas e intres que descobren 'a
agun?a e a 'despidida das istituci?s dinantes podentes. P'oucas
vegadas decat?ronse da crisis os setts propios aitores. Inda se
mellar moitas veces a; historia o esceario de monecos ?cuios f?os
gob?rnanse misteriosamente deixando ? fidalgo, ? capidoo reli
xioso, ?s gobernantes, ? pobo, a ilusi?n de seren eles os donos
ou: os servos do intre hist?rico.
No tempo d?' guerr? dos Sete Anos mist?ranse ca loita di
n?stica sinalemos no eido das teor?as inda de ' un tempo mais
. adiantado o folleto do letrado ourens?n V?zquez Mosquera, Eva
risto. "Legitimidad de la Reina de ?Espa?a Do?a Isabel II de Bor
b?n" ,por D... Abogado de los Tribunales de la Naci?n. Orense.
Est. Tip. de D. Agustin Moldes. 96 pigs. o esnaquiz?rese das
"manos muertas", o silenzo espaventoso feito de sutaque nos
grandes cr?ustros reitores das camp?as a fera loita entre cidades
e vilas por. o poder, o desesprado t?n rom?ntico do vivir, os
froitos e nova valenza da burgues?a mercaniil na meirande
porci?n enteirada ` de xentes chegadas de terras leonesas, caste
l?ns, rioxanas; c?tal?ns, a urxenza de edificare apresa sobre de
roinas feitas en poucos anos moi vellas. Alg?s poetas e ensayis
tas, "como Neira de Mosquera e Antolin Faraldo e Domingo D?az.
de Robles souperon e atinaron con alg?n dos temas viventes e