Alocucións académicas sobre Avilés de Taramancos no Día das Letras Galegas
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Nesta cidade recibe emocións e ideas frescas. Cambia de plano e faise maior. Mentres amosa o mínimo interese por aprender o manexo do sextante e do anteollo de bataiola, nada lle escapa, acude ás tertulias ilustrados, conversa, recita, fai teatro e participa en actividades culturais de todo tipo. Avilés tomou A Coruña como máis tarde tomaría Colombia. Nesta metamorfose aparece, ao fondo, a figura de Urbano Lugrís. ¿E quen é o Lugrís? Unha foto movida, un mundo que se perde nunha praia. Velaí A Coruña surlamer no belvedere do Orzán, a onde con frecuencia acoden, de animados tenorinos, a cantarlles ás ondas para que arrastren as voces ao abismo. Lugrís, errático, pintor, poeta, buscador de pecios, capaz de facer xirar o cosmos na xema dun dedo. E cofundador da revista Atlántida, na que colabora Avilés. Lugrís, un soño gótico que introduce a música de órgano de Bach no interior dunha caracola. Pola voz deste educado e culto humanista, éntranlle ao mozo de Noia as velas de Tristán, o druidismo, Pondal, como non, as luces de San Telmo, as verdades de Ossian, os galeóns de Rande e a balea de San Cibrao. Peixes, buques pantasmas, sereas con alas e a única épica posible, a do Capitán Nemo, quen, por certo, tamén tocaba o órgano na súa viaxe de vinte mil légoas. Avilés confesará que Lugrís foi a súa universidade, e chega a chamarlle ?extraterrestre?, é dicir, os dous abducidos por unha vermella aurora boreal que os sitúa a anos luz nas madrugadas frías da Cidade Vella. E todo isto no marco da bohemia máis absoluta, que case podería considerarse virtude se non fose polo estado de alerta económica no que sempre se encontraban. Á veleidosa fortuna non lle caen ben os poetas. Así andaba, nesta mocidade perturbadora, pero o tempo voa e ve fecharse, sen remedio, un ciclo que o obriga á reflexión. Enfrontado aos seus demos interiores, decide abandonar o país. Cabe preguntarse se existe ese destino que xustifique a necesidade urxente dun cambio, cal é a motivación que o anima a emprender unha azarosa navegación transatlántica. Toda aventura esixe obxectivos para imaxinar, tal vez unha solución económica á vida, a proxección ao exterior ou unha simple rebeldía neses anos escuros da posguerra. De calquera maneira, o importante nunca é o Grial, senón esa idea de liberdade que está na cabeza, necesaria para emprender o camiño e buscalo. Podemos gastar toda a vida para acadar o símbolo secreto, sen que xamais cheguemos a rozalo coas mans. No afán do encontro coas extensas Américas submarinas que anunciaba Lugrís, Avilés navega a Colombia.
Outros son os navíos, outros mares os que cruzas cantando, meu amigo. Olládeme no mar, veño de lonxe, pero teño nos ollos como un fulgor salgado. (...) Veño de lonxe a naufragar con gozo.
221
Nº 364