CASTELAO EN COTOBADE
Por ANTONIO FRAGUAS FRAGUAS
Non sei se ser?a m?is doado decir: Castelao e Cotobade, pra
poder articular millar con doadas perspectivas, figura e obra
do artista nos cami?os de Carballedo, Rebordelo, Loureiro, Fa
melga e outros lugares da comarca. Foi un tempo contado, nada
m?is que un vran que o artista pas?u nunha casa arrendada
na parroquia de Carballedo, no lugar de Pazos. Queda na obra
de Castelao unha longa serie de estampas, moitas recollidas no li
bro As cruces de pedra na Galiza e outras publicadas en difren
tes lugares, e quedan tam?n lembranzas dos seus decires nas
conversas que ti?a con cantos pod?a larear. Moi axi?a foi un
veci?o m?is. Con af?ns de investigador e artista aprendeo de
contado cami?os cheos de sombra, atallos por carreiros entre
xestas e carballos, longas silvas e galudos toxos, e pas?u, pra
ver os tremi?ados dos mu??os, as pouleiras desp?is da sega. Lem
braba con emoci?n o canto do reise?or que escoit?u no comenzo
da noite, nas Urceiras, cerca da ponte dos Ar?ns. Dou sempre
moito creto a cantos Ile serviron de gu?a. Con atenci?n singular
escoit?u ditos, refr?ns, tontos, pequenas historias e pasos de
misteriosos fantasmas. Un d?a meu pai acompa??uno deica a
ilesia de Loureiro (figs. 1 e 2), e puido enterarse da vida de unha
rapaciria mol fermosa, Florentina, enterrada no adro da ilesia
que era o Campo Santo da parroquia. Castelao adic?ulle o Se
gundo Libro de "Cousas" con estas palabras: A Florentina, ra
paza que morr?u de amor na feligres?a de Loureiro o ano de 1857.
Todos sab?an e contaban esta historia. O mozo de Floren
tina era un garboso gal?n, alegre, de palabra sosegada, mirada
fonda e voz cautivante; fixo ronda de amor polo lugar e foi
correspondido. Os amores atinguiron promesas e ca?ron en rea