BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Estudos e investigacións sobre Xaquín Lorenzo Fernández
12
13
14
15
16
grandes bens da ciencia, da amistade, da irmandade e do amor á nosa Terra?. Parágrafos do seu traballo ?Florentino López Cuevillas e a Prehistoria Galega?, en Fl. López Cuevillas, A Edade do Ferro na Galicia. A Coruña, Publicacións da Real Academia Galega, 1968. Entrevista con Lino Braxe: Xaquín Lorenzo,?Xocas?, en A Sombra inmensa de Otero Pedraio, A Nosa Terra, extra nº 8, 1987, onde se recolle unha súa valoración: ?Nós naceu como unha necesidade de ter un órgano cultural. Había que abrir Galicia ao resto do mundo. Este desexo de abrirse ao exterior é o que levaba , en esencia, o pensamento da revista Nós. A revista Nós tiña intercambios, recibía revistas europeas: alemás, suízas, italianas, inglesas, francesas... Aquí, as grandes figuras que destacaban en Europa eran coñecidas perfectamente. Mire vostede, na Galicia había un tópico, o da Galicia da gaita e da muiñeira. E na Galicia tocase a gaita e bailase a muiñeira, pero ademais hai problemas no campo, hai problemas de tipo cultural, político... e esto é o que a xeneración Nós quería revivir e dar a coñecer. E para isto, claro, a primeira medida era criar dentro do pobo...criar non, revivir esa idea da propia personalidade, do valor polo noso, de que temos cousas que nos diferencias doutras culturas, doutros pobos. De aí veu o nome que recibiu precisamente, a xeneración e o nome que recibiu a revista ?Nós?. Nós non quere decir nen que somos piores, nen que somos mellores; simplemente que somos nós, con todas as nosas taras, con todas as nosas virtudes. Porque temos de todo?. F. Pereira González, ?Unha contribución ó estudio da historia da arqueoloxía galega: o emprego da información arqueolóxica en Galicia. 18001922?, en Gallaecia (Universidade de Santiago), 1415, 1996, 2324. B. Díaz Santana, Os celtas en Galicia. Arqueoloxía e política na creación da identidade galega. Noia: Ed. Toxosoutos, 2002. Tamén interesa para o contexto Otilia Prado Fernández,?El Seminario de Estudos Galegos: génesis, aportación y desaparición?, en G. Mora e M. DíazAndreu, La cristalización del pasado: Génesis y desarrollo del marco institucional de la Arqueología en España. Málaga, 1997, 459. Mª Dolores Fernández Posse, La investigación protohistórica en la Meseta y Galicia, Madrid: Sintesis,1998. 68 ss. Isidoro Guede ?Entrevista con el arqueólogo y etnógrafo, don Joaquín Lorenzo Fernández?, El
Ideal Gallego. A Coruña, sábado, 6 de febreiro de 1965. No paragrafo seguinte pódese ler: ?...el profesor Lorenzo Fernández continua trabajando con ahínco. Así puede anunciarse otra relación de obras en preparación: ?Cancioneiro popular de la Sierra de Leboreiro?, ?La rueda en el NW. De la Península Ibérica?, ?las dornas de río Miño?, ?Barcas y artes de pesca en el río Miño?, ?El prerrománico en la provincia de Órense? ?Terra de Varoncelli en el siglo X??. Agás os dous últimos todos os demais se publicaron nos anos sucesivos, cfr. as bibliografías existentes, sexa a de F. Fariña, Xaquín Lorenzo Fernández (19071989), en BAvr. XIXXX, 19891990, a de X. M. González Reboredo, Vigo: Galaxia, 2004 , Clodio González Pérez, Xaquín Lorenzo Fernández, ?Xocas?(19071989).Unha vida adicada a nosa cultura. Noia: ToxosOutos, 2004., ou M. Valcárcel, Xaquín Lorenzo.Vida e obra. Vigo: Eds. Xerais. 2004. Sobre as necrópoles de Entrimo, cfr. o seu traballo, en colaboración con Fl. López Cuevillas, ?Dos necrópolis dolménicas? en Cuadernos de Estudios Gallegos, XIII, 1958, 284291. Vila de Calvos de Randín. Notas etnográficas e folklóricas. Santiago de Compostela: Seminario de Estudos galegos,1930. (en colaboración con Fl. LópezAlonso Cuevillas). Das restantes daremos as referencias publicadas no seu lugar, así coma das anotacións, manuscritos e debuxos que se conservan. 17 X. Rodríguez González: ?Don Xaquín Lorenzo Fernández. Actividade arqueolóxica?, en Raigame, Ourense, 2004. Tamén F. Fariña Busto e X. Rodríguez González: ?Dimensión arqueolóxica de Xaquín Lorenzo? en Xaquín Lorenzo Fernández. Unha fotobiografía. Vigo: Eds. Xerais, 2004. 18 Dos citados tan só tres referencias carecen de datos: castro de Brués, castro de Santa Cristina e castro de San Cristovo, e non son absolutos. De Brués hai no Museo de Ourense unhas pezas cerámicas, que poderían relacionarse con esta actividade, aínda que denantes estableceramos unha relación con outras actuacións realizadas por don Xesús Ferro Couselo nos anos 42 e 43 e que podería ser a mesma. Do de San Cristovo, que sospeitamos é o do mesmo nome no Ribeiro, hai referencias orais a traballos realizados nel por equipos do Museo, pero sen poder concretar máis. 19 O traballo para o que preparou Cuevillas un importantísimo prólogo, que mostra que xa se traballa nel na década dos cincuenta, aínda que
Nº 365
66