306 130LET?N DE LA REAL ?CADEMIA GALLEGA
imp?rtante d? c???posici?n total, arredor da coal e r?laci?nadas,
corna ?omprem?nt? f?r?nse graburando as outras figuras, moito
mais 'esquernatizad?s, estandardizadas, opini?n que se recalca ' ?
ollar que toda "? figura est? desgastada ?u vaciado seu contorno
na pedra e ?cupa un lugar central. Antre as estremidades infe
riores temos unha covi?a e algo mais embaixo un trazo; provi
sion?lment? apontar?amos que istes si?os constituien unha re
presentaci?n dos orgaos sexuales masculino e femenino (23). De
xeito p?rell? lle se indicaron os ?rganos xenit?s ?s antropomor
fos da Laxe dos Homes, en Cequeril (24). Onde o ?rgano femeni
no paresce ser unha covi?a e o masculino un trazo ? que lle se
adosou unha foseta pra indicar os test?culos.
A posici?n de dous cr?ciformes sob os brazos estalicados
somella ?n cert?' proteicionismo, recalcado polos distintos gran
dores dos cruciformes con respeito a figura principal. Iste pro
teicionismo fainos matinar nun apeito ou relaci?n, millor tutela,
deidade home. Todo 11 xunguido a probabre indicaci?n dos ?r
ganos xenit?s aprousimanos a ver no conxunto a representaci?n
de unha deusa, cecais a funeraria, que en horizontes cultur?s
determi?ados (sobre de t?do a partir do espallamento das pr?s
ticas d?, `densa polo Mediterr?neo ? f?o do 3000 inantes de
Cristo) (25) leva impr?cita a idea contr?ria a sua principal adevo
caci?n (28). Representaci?ns parellas atop?rnolas en diversas es
taci?ns d? Pen?nsoa, concretamente no dolmen de Soto (27).
A figura insculpida na pedra n?m. 1 do Penedo da Ferradu
ra, encol da coal agr?panse as restantes ,pedras, fainos matinar
que t?m?n eiqu? '?stemos dediante do gallo principal do conxun
to. Seu meirando tarna?o, sua posici?n no meio das outras oito
pedr?s grabur?das, sua non estandardizaci?n, certifican en par
te o dito. ' Sua identificaci?n ? enfesta sobre de todo por non
contar ca seg?ridad? de constituir tal dise?o unha antropomor
fici?n.
(es) Da mesma opini?n X. M. Gonz?lez Reboredo, in op. cit.
(24) SOBRINO: Corpus, tab. VIII.
(25) KUUHN, Herbert: Der Aufstieg der Menschhet, Frankfurt/M. und
Hamburg, p?x. 112.
(25) O'RIORD?IN, SEAN P., AND DANIEL, GLYN: New Grange and the
bend of the Boyne, Thames and Hudson, London, 1964, p?x. 129.
(27) OBERMAIER, Huco: El dolmen de Soto, Madrid, 1924.