BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Alocucións académicas sobre Xosé María Álvarez Blázquez no Día das Letras Galegas
cemento, aquelando o cordel, administrando o papel, calculándolle o peso, o espazo axeitado para a etiqueta do destinatario e do remitente.., mais arte tamén para envolver nubes, versos, paxaros, soños, entusiasmo, fantasías... O texto está escrito con humor, mesmo con certa saudade do oficio e algunhas licenzas de poeta, pero, aínda que apenas é un bosquexo, repito, ten o aquel da intuición intelixente e mais un alustro de metáfora. A arte da paquetería aparece vencellada á arte da edición, ou cando menos da distribución e da comercialización dos libros: arte non industrial, senón de minorista, individualizada, non en serie, aloumiñada co amor das cousas importantes, das cousas queridas. Pero tamén algo máis. Hoxe falamos de empaquetar información, por exemplo, organizada en paquetes cando falamos da internet: a tecnoloxía de distribución de contidos globais a través da rede. Empaquetamos programas para a televisión. Empaquetamos datos e documentos para organizalos despois segundo determinados protocolos. E falamos de empaquetar cando deseñamos estratexias de márqueting e de publicidade. Empaquetar é envolver, presentar, ordenar o discurso e o coñecemento segundo uns principios, segundo uns procedementos e uns obxectivos, pensando nuns destinatarios, nunhas audiencias, no caso de Xosé María Álvarez Blázquez pensando nun público lector: calidade necesaria no proceso básico da comunicación. Moitos seguimos, xa que logo, nesta arte de empaquetar, de distribuír, de organizar, de preparar o discurso, aínda que non todos coa mesma intelixencia nin coa mesma sabedoría. Lembro a don Xosé María, que era como o chamabamos todos, sentado diante dunha vella máquina de escribir, rodeado de papeis e de libros, case diría que de cartapacios, no fondo do seu establecemento da rúa Pi i Margall: a librería Monterrey, como xa dixen antes, pois en realidade o oficio iniciouno don Xosé María como libreiro. De feito, podemos afirmar que Xosé María Álvarez Blázquez participou e implicouse activamente en todos e cada un dos elos da cadea de valor do libro, e esta é unha das súas grandes contribucións á cultura galega da segunda metade do pasado século, non a única, por suposto. Xosé María Álvarez Blázquez participou, dun xeito innovador, no proceso da recuperación do libro galego moderno: dende a creación á distribución; dende a investigación e a descuberta de orixinais e de autores (novos e menos novos) á comercialización de fondos e a administración dos mesmos; dende a redacción, a corrección de probas, o deseño das cubertas, a selección de caixas e de tipografías, etc., á administración dos recursos, o márqueting e a venda, incluído o pago de dereitos, ao que puntualmente sempre procedeu, e incluída a axitación cultural e a sementeira, dimensión política de compromiso coa nación á que non renunciou nunca e que caracteriza e define a toda a súa xeración. Alí, no fondo da librería de Pi i Margall, foi onde o vin por primeira vez. Pasaron máis de trinta anos. A Real Academia Galega acordou dedicar a presente edición do Día das Letras ao poeta, ao narrador, ao estudoso da nosa literatura, ao arqueólogo, ao erudito local, ao publicista, ao editor... En Xosé María Álvarez Blázquez encárNº 369 258