MANUEL MURGUÍA
303
RAMÓN PIÑEIRO LÓPEZ
Na súa aparencia externa, Ramón Piñeiro era un home alto, de aspecto fráxil, pero de constitución forte. Exactamente igual ó que lle sucedía por dentro: de xeito natural tendía a ser compracente, pero tamén era capaz de ser moi duro, sobre todo cando se trataba de cuestións de principios. Nese caso, a súa firmeza podía levalo a situacións incómodas, que violentaban a súa tendencia espontánea a ser amable, pero as consecuencias das cales aceptaba porque tiña un acusado sentido da responsabilidade e unha aguda conciencia moral. Aberto sempre ó diálogo, nunca se pechaba ós argumentos do interlocutor, pero mantiña as súas posicións con forza, aínda que sen perder nunca nin a delicadeza nin a cortesía. Non era dogmático nin intransixente e mesmo podía ser moi realista, sobre todo en cuestións políticas. A súa rexa personalidade era unha rara mestura de elementos contrapostos. Tiña unha intelixencia fría e serena, dotada dunha extraordinaria capacidade para a análise obxectiva dos problemas, que evitaba contaminar de impurezas psicolóxicas. Pero ó mesmo tempo era un home sensible e apaixonado, capaz de grandes entusiasmos, que sen embargo nunca o arrastraban ata situacións nas que non conservara o dominio sobre elas. Era ademais bondadoso dun xeito natural e moi comprensivo cos pecados alleos, mesmo con aqueles que se cometían contra el, para os cales atopaba sempre desculpas e explicacións. Non cría na maldade, que consideraba unha deformación moral, nunca unha libre elección do individuo. Intelectual e vitalmente era un optimista, a pesar de que non tivo unha vida fácil. Moi ben
dotado intelectualmente, quixo ser filólogo de profesión, pero os horrores da Guerra Civil levárono a interesarse pola filosofía e orientárono cara á docencia universitaria. Non obstante, tampouco puido acabalos seus estudios porque as actividades políticas na clandestinidade deron con el na cadea durante tres anos. Este sacrificio polo seu país, ó que entregou con grandes esforzos e cunha inmensa xenerosidade toda a súa vida, non impediu que fose atacado e moitas veces calumniado precisamente por persoas e grupos políticos galeguistas, un espacio político que el contribuíu como poucos a deseñar e recuperar despois da Guerra Civil. Todas estas dificultades e moitos outros contratempos non deixaron nel un átomo de amargura. Ó revés, adoitaba dicir, sobre todo nos últimos meses da súa vida, que se sentía unha persoa moi recompensada, pois aínda que non fixera case nada do que lle gustaría facer, moitos do seus soños convertéranse en realidade: a editorial Galaxia, a revista Grial, a recuperación dos dereitos políticos de Galicia, a dignificación social da lingua, a extensión do galeguismo... A todo esto engadía sempre, no plano estrictamente persoal, o cariño do cal se vía rodeado, os moitos amigos que tiña e mesmo un anxo da garda que o levaba protexido ó longo de toda vida e que o seguía protexendo, segundo adoitaba dicir con humor. Non se explicaba as moitas deferencias que os demais tiñan con el nin o respecto con que o trataban a maior parte das persoas que o coñecían. Tampouco era consciente do enorme poder de que gozaba, baseado unicamente na súa autorida