Traballos de investigación e estudio
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
conx. expl.: ¿a quen pode uir, mirado a geito, con máys justo dereito a galega cançión que a uós, Diego, pois por todas as partes sos galego? 30; noestés máys congojosa, pois non che falta cousa que deseges 84 // causal 'pois que': deyja ese burel cuitado e feo, pois se che offrece vn milagroso caso 5. POLO contr. 'prep. POR + art. det.': para estar pola terra e mar segura 85. Vid. O (art.), POR. POLIDO adx. 'refinado': tan fresca e tan polida con edificios de soberbios muros 93. POR prep.: serás por el dend'oje conocida 7; pois por todas as partes sos galego 30; por sorte mezquiña está tan mal tratada 33; que por muy escollidos e de tan limpa sangre producidos 37; por dïante vos escolleu de moitos por vastante en prudencia e cordura 56; que por voso valor, auiso e arte 62; por fïel conselleiro do de Bargas o Rey vos escolleu 69; de siglo en siglo, por millós de anos 79; por este cabaleiro ó ceo alçadas 90; que por eles en breue tempo olbides a torre 95; aunque tiren por vós cousas máis grandes 102. Vid. POLO, por DIANTE. PORQUE conx. 'como': ben que na ciudade, porque son muy galás e pezpuntados, noescuiten 12; e porque achou a metade en el galega feço grande festa 25. [POÑER, PÓR] v. tr.: en prudencia e cordura, que tan compridas poso en vós natura 58; En vós está en tal punto a honrra posta da cabalería 52; junto de gracias, gentileza e valentía, que postas a Phelipe por dïante vos escolleu de moitos 55. POSTREIRO adx.: hasta a edad postreira, de siglo en siglo 78. POUCO cuant.: que a valor tan enteiro certo é que é pouco gobernar a Frandes 104. PRANTA s.f. 'planta': E vós que de tal pranta aués saydo 47. PRIMIZA s.f. 'primicia': recebe do teu verso estas primizas 10. PRINCIPAL adx.: coa vosa esposa, honrrada, principal e tan fermosa 110. PRESENCIA s.f. 'presenza': facé coesa presencia que a guerra faga dela sempre ausençia 107. PRIMEIRO num.: os da uosa linage son primeiros 40. PRODUCIR v. tr.: por muy escollidos e de tan limpa sangre producidos 38. PROEZA s.f.: Das muy altas proezas dos infançós antigos Parragueses 41. PROFECÍA s.f.: as altas profecías que esperan de Sebilla ó varon santo 24. PRUDENCIA s.f.: por vastante en prudencia e cordura 57. PUNTO s.m. 'grao, nivel': En vós está en tal punto a honrra posta da cabalería 51.
POIS
QU
QUE, QU'
rel.: vn milagroso caso qu'entre as noue doncelas de Parnaso serás por el dend'oje conocida 6; entre estas silueiras, que cengen a Mandeu con suas ribeiras 18; as altas profecías que esperan de Sebilla ó varón santo 24; tantos escudos, armas e paueses en qu'están esculpidas e estampadas as insinias de Parga 45; E vós que de tal pranta aués saydo 47; por vastante en prudencia e cordura, que tan compridas poso en vós natura 58; esa bondade que corre sempre ó igual coa bosa casta 72; a pesar da edade que as cousas máis subidas roe e gasta 74; Cruña, que lastimosa choras os danos dos crüés yreges 81; non che falta cousa que deseges para estar pola terra e mar segura 84; olbides a torre que algús din que feço Alcides 96; do máys cabal varón que cinge espada 100. QUE conx. compl.: faiz que entre estas silueiras (...) resonen 17; E foi cousa mui certa que por voso valor, auiso e arte (...) foi logo o furor deles apagado 61; fará (...) que o voso nome para sempre viua e entretallado en mármores se escriba 75; a torre que algús din que feço Alcides 96; que a valor tan enteiro certo é que é pouco gobernar a Frandes 104; facé coesa presencia que a guerra faga dela sempre ausençia 108 // comp.: ¿a quen pode uir con máys justo dereito a galega cançión que a uós, Diego? 29 // expl.: non digo eu de Galicia nesta parte, que por sorte mezquiña está tan mal tratada e de tal arte 33; aunque tiren por vós cousas máis grandes, que a valor tan enteiro certo é que é pouco gobernar a Frandes 103 // consec.: fan dela tanta conta e marauilla que por muy escollidos e de tan limpa sangre producidos 37; En vós está en tal punto a honrra posta da cabalería (...) que postas a Phelipe por dïante vos escolleu 55; tan fresca e tan polida con edificios de soberbios muros, que por eles en breue tempo olbides a torre 95; e bondad' acharás nel tan enteira que che terrán denteira moytos reinos 98. Vid. BEN que, de MANEIRA que. QUEN rel.: ¿a quen pode uir, mirado a geito, con máys justo dereito a galega cançión que a uós, Diego? 27.
R
RECEBER REINO
v. tr. 'recibir': en pago de tal noua e tas albrizas recebe do teu verso estas primizas 10. s.m.: o estado, do Reino de Aragón alborotado 60; en os anchos Reinos de Castilla 35; que che terrán denteira moytos reinos 99.
299
Nº 364