MANUEL MURGUÍA
305
EDUARDO MOREIRAS
Nace Eduardo Moreiras en Quiroga, o 2 de xaneiro de 1914. Aquelas terras amadas de vales vizosos e ringoleiras de cepas cara ó río, foron para Eduardo o paraíso da súa infancia e o anticipo dun ceo soñado: a serra do Courel onde procuraba a primeira luz que alborea no cume, onde as aguias atinan coa serpe e o vento funga nos carrozos. Eduardo descubre un Courel entrañable, idílico, terras de pan centeo, camiños e vieiros que se perden no misterio dun verde escintilante e regatos lizgairos que brincan nos muíños. Pero repara tamén nun Courel duro, dramático. Alí, onde o tempo non conta. Onde o home está en loita diaria coa natureza mesmo salvaxe, agresiva, afastada. Onde o labor de cada día semella unha heroicidade de supervivencia. Ama Eduardo esta terra, como recén creada, benzoada de augas e manantíos. Na procura das cimas, deixase acougar polos ríos dos altos cumes do Driz: o Lor que descende fermosamente ata o Sil. O Soldón, por outra banda, ?fosco de escumas e carraxe / aferrollado nista patria miña?. Son os tres ríos amados onde esta Galicia matria, do leste, anda deitada. A terra, a poesía e o amor son as tres constantes esenciais da obra de Eduardo Moreiras como expresión primordial do ?Absoluto?. O contrapunto divino das terras do Courel está no mar de Vigo, desde Arcade ata as Illas Cíes e Baiona, onde o espírito vibra desleixado, confundido cos espacios puros, libres. Queda así, de leste a oeste, unha ollada amorosa, total, de Galicia no corazón e na obra. As primeiras publicacións de Eduardo están en castelán. El bosque encantado (1947), Extasis (edi
ción privada, 1948), coidadosamente presentados e escritos en prosa poética. El guerrillero (inédito, 1984), tamén inédito Los amantes (1949). Considerada como a obra mestra desta etapa: Los oficios (Mensajes de Poesía, 1952). Unha versión de dez poemas de Paul Eluard, 1955, ó español. E unha versión do italiano, orixinal de Elena Bono, ó idioma galego, Xardín dos Cabaleiros de Malta, 1955. O paso do castelán ó idioma galego comporta en Eduardo un cambio absoluto na cosmovisión e na ideoloxía. Se a obra en español está dentro da onda do 27, especialmente estimulada por Cernuda e máis aínda por Vicente Aleixandre, a obra no idioma materno concéntrase nos propios recursos da fala para expresar anímica e plasticamente unha visión fonda de Galicia. A realidade esencial (1955) foi publicada pola revista ATURUXO con ilustracións de Díaz Pardo. Paisaxe en rocha viva (1958) é o ?contraponto da estampa típica?, segundo Xosé Mª Álvarez Cáccamo. Eu vexo ademais neste poemario un anticipo requintado: ?Paixaxe de pedra?, de Longa noite de p e d r a de Celso Emilio. No ?Limiar? de Paisaxe en r o c h a v i v a, Álvaro Cunqueiro pon de relevo a emoción e o anceio relixioso de Eduardo Moreiras nunha estética nidia e pura. Os dous libros sobranceiros de Eduardo, en galego, son sen dúbida Os nobre carreiros (Salnés, 1970) e O libro dos mortos (do Castro, 1979). En opinión do profesor Andrés Pociña o primeiro constitúe o cume da poética galega do seu autor: Trátase dun libro místico, interior, difícil de penetrar, con moitas luces e moitas sombras. Penso eu que en O libro dos mortos vai o mellor do verso e