BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA'GALLEGA
xer?ci?ns pra que devi?ese, como agora, no m?is belido e esco
rreito dos idiomas neolatinos. E hai moitos que compridamentes
co?ecen as duas falas, a galega e a castel?, e empregan a unha
ou a outra aseg?n? m?llor lies as cireunstancias aconsellar; e es
tes son os verdaeiramentes bil?rig?es.
Pro dase, endemal, nas vilas unha banda ou estrato de xentes
de nascenza galega que poderian, p01as suas precraras c?alid?s,
e deber?an, por obriga, da nai terra, seren os primates, coma se
dix?ramos, 'a aristocracia do pensamento e da cultura aut?ctona
de Galiza; e, non oustante arr?danse e somella nalg?ns casos
coma si temeran ao falaren ' galego " tal coma se os beizos se lies
lixar. Quiz?is polo ?influxo das ideias racion?listas, colder que
diante do estatismo t?n de se esborrallaren e achanzaren as or
gaizaci?ns e as estructuraci?ns natur?s dos pobos, asina coma se
por riba delas abondara pasalo rebolo do centralismo uniformis
ta, que lles non deixa fitar ben a realidade. 'E non obran ben;
porque non abonda o ser nado na Galiza, sen?n que compre levar
no ?ntimo o esprito da galeguidade.
Esta d?versificaci?n das xentes galegas polas falas que adoi
tan usaren ?, en verdade, lamentabel e tam?n non pouco vergo
4 ?enta. Se unha fala pon de relance a eisistenza dun pobo co'as
suas caraiter?sticas sicol?xicas, e indudabel tam?n' que a sua for
`";'' teza ten de se manifestare no x?ral e adoitado uso que dela fagan
os seus natur?s. Prome disto a n?sa terra asexa, e require de
todolos seus b?s fillos o p?r, cada un da sua parte, canto labor
1$? e esforzo coniprir pra darmos ao Mundo inteiro tal proba da
comuni?n espr?toal da alma galega na respeitosa veneraz?n e
uso ,da nosa fala.
Se a lembranza non marry foi no auto da inauguraci?m do
"Seminario de Estudos Vascos", cando D. Alfonso XIII, no seu
discurso, eisprimiu que ben poidera a "Real Academia Espa?o
la" abranguer no seu labor as linguas rexion?s da Espa?a. A
clarividenza do probrema de tal diversidade escintil?u por da
quela nas outuras; pro, malia diste, se ren non fixo.
Agora ben: polo q?e a nosa terra atinguir, imos tendo xa ?se
querermos alg?ns meios de xeito pra enfiar e acomprila dita
finalidade. E un deles a autuaci?n da "Real Academia. Gallega",
que ten xa seu posto de honore no emprego, e acaelle o labor
direitivo de recollelo pensamento e os anceios cultur?s da Ga
liza, cal v?n facendo benem?ritos galegos que a integran, plas
1