8 BOLETIN DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
esquivios, ? prome .de se as chinelas non mollaren. ?Pro, na Galiza
f?lase ?arreo, hoxe quiz?is m?is que outrora, efalar?se sempre o
galego no intre de ela non morrer.
Temos, endemal, adoito, un al de barafunda i?diom?tica' polo
uso da fala vern?cula e da de' Castela, e polo rec?proco influxo
da unha sobor da outra, m?is alporizado ainda na fon?tica que
no'l?s?co;' pro, con sere recho e forte o'pulo d? Iingoa que o
Estado imp?n coma sua, coma oficial e '?nica, non abonda,
cartes, pra esmagala a fala galega, a maternal, que, dende nenos
empregan pra eisprimelos ?ntimos sintires da sua alma e as ocu
rrenzas todas da sua vida, mill?ns de irm?ns nosos, morado
res dos nativos eidos, ou esparexidos por toda a face, e ' deica o
cabo do mundo. A inxente grea galega ? por necesidade biling?e;
mais seu biling?ismo non vai agora de enriba pra'embaixo; coma
acontez na Catalu?a, onda dende o poy?s'deica a dona e o pr?cer,
gab?ndose de falar na sua fala nativa enxerguen todalas xentes
no bloque m?is axeitado e afervoaclo pra a precura do m?llora
mento cultural; sen?n que se manifesta eiqu? en bandas ou es
tratos soci?s, m?is ou inenos desdebuxados, nos que as xentes
sem?llan escabildadas nun senso de arredamento, unhas das
outras, sen que as?n poida a Galiza se oproveitar do vertudosismo
da comuni?n de todolos seus fillos na veneraz?n desta fala, que
a todos debe xunguir coma adoado vencello pra erguermos a
nosa cultura aut?ctona.,E, a prol desto, nun esprito de outa e
axeitada unidade, ter?anse de prantear al?n, os nosos problemas
privativos de todo orde, incruso o econ?mico, que xa non eon
s?nte adiamento.
0 vencello ?da fala ? o que ; pon de relance a persoalidade re
xional, e dev?n en adoadO reforzo dos anceios coleitivos que
compre aquelar e arranxar polo mor do engrandecimento da
Galiza, non s?, sen?n tamen polo da Espa?a, posto que ? groria
e forteza do que xa ? grande axuda asemade a conscente forteza
e groria das suas partes.
Falan hoxe en galego as tres cuartas panes cta poboaci?n polo
menos: dende logo os que moray na rcunp?a, as que vivir do
traballo do mar, e unlia cheia de xentes das vilas que non deixan'
o galego por costume familiar ou por imperativo racial, on ai?da,
quizaves, pola conscente fachenda de comprila obriga de con
servaren e anovaren e perfeizoaren ise herdo (le nosos antergos,
por eles esgazado do sernio vulqaris e trasmitido a trav?s das