Manuel Curros Enríquez
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
romanos, fenicios auténticos, adivinar en seguida, entre sus paisanos, sólo con mirarles a la cara, cuáles vienen de celtas, cuáles de romanos, árabes, griegos o fenicios y hasta de los piratas normandos?. En sintonía con Sánchez Moguel escriben outros como Valera, Leopoldo Pedreira, etc. Murguía, aguilloado por estas críticas, case todas ad hominem, respondeulle a Sánchez Moguel e a Valera en varios artigos aparecidos na prensa galega. Pero o dano estaba xa feito e en América non poucos aproveitaron a doutrina de Valera e Sánchez Moguel para facer unha dura campaña contra o rexionalismo. Campaña que tiña como obxectivo deslexitimalo discurso da galeguidade. A colectividade galega, mobilizada por Álvarez Insua, reaccionou de inmediato publicando nun folleto as respostas de Murguía ós ataques dos devanditos autores cun dobre obxectivo: defendelo prestixio intelectual de Murguía é ó mesmo tempo mantela lexitimidade do rexionalismo galego. Foi así como 1.200 galegos da Habana e doutras partes de Cuba imprimen o folleto El Regionalismo Gallego46 cun preámbulo, seguramente redactado polo propio Álvarez Insua no que di que o rexionalismo é a fórmula política axeitada ó momento. Trátase de ?imponer en la actualidad el regionalismo como una consecuencia lógica del descrédito en que ha caído el sistema centralista y a su iglesia vendrán todos los hombres de sano corazón en plazo no lejano? e conclúe: ?Seamos regionalistas y tendremos patria?.47 Cando Curros decide marchar a América no ano 1894, polas razóns persoais ou sociais que fosen 48, estaba en certa maneira na plenitude da fama e da gloria. O 27III1893 ten lugar no teatro da Comedia en Madrid a fundación do Centro Galego, acto literario que se converte nunha homenaxe a Curros. No acto literario falan Baldomero Lois, Rey Díaz, Xosé M. Carracido e o político don Manuel Becerra49. Este coloca na cabeza de Curros unha coroa de loureiro de prata. A primeira que recibe en vida e que o declara poeta inmortal. Un ano antes vira como era traducido ó castelán Aires da miña terra por Constantino Llombart e cunha introducción de Blasco Ibáñez, o escritor sen dúbida más lido de España. Por iso non se marcha para América a buscar gloria ou fama. Quizais busque unha estabilidade económica que aquí non ten e, sobre todo, unha nova vida. A colectividade galega da Habana recíbeo como unha gloria nacional, disipa da súa intención o marcharse para México e responde en forma moi positiva á subscrición que abre para publicala súa revista semanal La Tierra Gallega, xa que en poucos días logra 6.000 subscritores. Cheo de entusiasmo escribe a Martínez Salazar o 9IV1894 que ?si la salud no me falta, creo que haré fortuna?50. Pero quen emigra pode mudar de ceo, pero non de espírito, e Curros na súa revista arremete contra o centralismo do estado español e defende o rexionalismo e a autono
165
Nº 362