240 Dolelia de la Real Academia Gallega
AS DUAS MAMOAS DO MONTE ALBAN
O monte Alb?n, que perte?ece a freguesia de Sabariz, ? millor qu'un
monte unha g?ndara que saindo das abas do Furriolo vai bater en costa
lene coa chaira limi?.
As duas ?nicas m?moas que n'il s'ollan, ?chanse case xuntas e afas
tadas us soo metros do lugar de Sabariz conforme se sai car'o SW. sendo
conecidas co nome da Mota grande e a Mota pequena.
Contan istas m?moas c'un folklore semellante o folklore castrexo,
e perto d'elas ergu?ase outrora unha capela adicada a San Mamede, a quen
ti?an unha festa todolos anos, sendo costume tradizonal qu'a noite do
foli?n bot?ranse os foguetes dend'a Mota grande e qu'a m?sica dera tocan
do unha volta o redor d'ela.
Coma d'iste folklore ocuparase logo n'istas mesmas p?xinas persoa
espezalizada (i), cinguir?monos a sinalar a presenza de m?moas perto das
ermidas do San Cibrao e da N. S. do Viso n'ista mesma bisbarra, feito
concordante con outros consinados polo Conde de la Vega de Sella no
seu estudo en col do dolmen da capela de Santa Cruz nas Asturias.
0 esame dete?ido, a escavaz?n fonda deica chegar o sabrego e ainda
o coidadoso peneirado da terra asoellada nas duas m?moas do monte Al
b?n, diron os resultados seguintes:
A mota grande.
Mede ista m?moa qu'? coma de cote de feitura troncoc?nica mais de
pranta ovalada, 36 metros no eixe longo e 26 no pequeno. Presentaba na
cima fortes si??s de remeximento. 0 dolmen fora tirado do sitio por corn
preto, non ficando d'il outros vestixios qu'algunhas pedras pequenas se
mellantes as qu'atopamos nas c?maras do monte do San Cibrao.
A terra qu'ench?a o espazo escavado era moura e solta ientr'ela e a
pouco mais d'un metro de fondura, apareceu o seguinte material funerario:
Un machado (figura 5, n?mero i), feito n'unha pedra branda que se
risca doadamente, ben polido en tod'a sua superficie, regularmente groso,
de gume curvo e afiado, forma trapeizodal e seiz?n tendente a reitangular.
Iste machado, que pola febleza do material con qu'est? fabricado, non
pudo ter endexamais unha apricaz?n industral, semellase moito na sua
feitura os atopados por Henrique Botelho nos dolmenes do concello de
Mur?a, (TrasosMontes) (2).
(i) En col d'iste folklore prepara un traballo o Acad?mico Sr. Risco, que se pubrica
r? n'iste BOLET?N.
(2) Dolmenes do concelho de Mur?a, ?0 Archeologo Portugu?s., vol. x, p?g. 335 e segs.