Dolelin de la Real Academia Gallega 239
n'algunhas estaz?s do N. de Portugal e da Galiza (Alvao, Laboreiro, dol
men de Dombate (I), e que contrasta coa costruz?n con laxas de cantos
xuntos e acu?adas con pedras miudas, corrente n'arquiteitura dolm?nica
e que n?s temos ouservado na necr?pole do monte das Motas ien alg?s
eixempr?s do Laboreiro.
Difr?nzanse tam?n as m?moas do San Cibrao das suas case veci?as
do monte das Motas, en que se non atopan coma en elas as chantas es
petadas no chan natural, senon ergueitas en col d'il e acochadas soilo
pola cuberta tumular. Compre apo?er seu d?vida tal disposiz?n ?. cati
veza da camada de terra e ? superficialidade das penedas, circustanzas
que case imposibilitar?an o abrir fondos buratos ond'o dolmen pudera
arranxarse coma nun molde, v?ndose 8 noso sentir obrigados os costru
tores a erguer primeiro a m?moa deic'a metade da sua
outura e deixa?do un oco no meio, onde despois de ru
bilas polo terrapl?n pouco pino que formaban as abas,
chantarianse as laxas, cuia cara interior foi all mesmo ,,
labrada d'un xeito basto, ficando dentro do dolmen os
anacos de pedra resultantes da operaz?n, que n?s ato
pamos in situ, remat?ndose mais tarde o labor enchen ""~
do en parte a c?mara para dar as chantas unha estabili Figura 4
dade relativa, que consentir? o carealas en pir?mide,
ierguendo de rradeiramente a m?moa pra poder rubir as tampas at? a
cima e cobrilo dolmen, que xa ent?n estaria ateigado de terra.
? Coma unha particularidade curiosa merez menzonarse a pequena
chanta da m?moa n?mero 3, mais estreita qu'as suas compa?eiras e mais
baixa en z metro qu'elas. Entr'ista chanta, as suas veci?as e maila co
berta, tifia qu'esistir un oco de feitura intenzonada, que coidamos habia
servir pra praiticar enterramentos posteriores ?. costruz?n da c?mara, pra
introduz?n d'ofrendas e que cicais estea relazonado coa crenza na saida
dos espritos dos difuntos, crenza a que son debidos os buratos das laxas
dos d?lmenes ouservados en todolos paises que colle a sua estesa area
xeogr?fica e rencemente nos dous megalitos galegos de Dombate e da
G?ndara estudados. polo Sr. P?rez Bustamante, vindo arriostrar a nosa
suposiz?n o feito de presentar a c?mara que nos ocupa, unha pranta pe
chada por compreto e sen outra comunicaz?n co esterior qu'o oco
menzonado.
(i) C. P?rez Bustamante i S. Parga Pondal, Los d?lmenes de Dombate y de la G?ndara,
924, fig. 6, p?g. 42.
1