ESQUEMA ARGUMENTAL 17
3. Relaci?n de causalidade antre as forzas tem?ticas.
? un esquema antre os pos?beis. Bas?ase na distinci?n antre
elementos antropomorfos e forzas abstractas da acci?n. ? decir,
dunha banda, os actores que representan seres que no mundo
real te?en categor?a de persoas; e de outro, entidades que non
te?en ese car?cter, a?nda que o autor poda servirse da personi
ficaci?n para po??rnolas perante os nosos olios 2. Mais se ternos
en conta que tanto o Vello como a Moza como o Amor como a
Morte desempe?an un papel no progreso da acci?n, poden todos
reunirse nun so elenco de axentes do drama, considerados
como persoaxes ou forzas tem?ticas, distinci?n que perder?a re
levancia, ou que se neutralizar?a.
Partindo do esquema proposto vemos as seguintes reali
za ci?ns :
a Don Saturio
1. Persoaxes
a' Don Ram?n
A) O Vello
a" O Se?or Fuco.
Vexamos os rasgos que distinguen a estes tres vellos.
A primeira vista resalta a s?a calificaci?n social. O se?or
Fuco ? un labrador; don Saturio ? un boticario; don Ram?n ?
un fidalgo. Supomos que a profesi?n de don Saturio o sit?a so
cialmente dentro da burgues?a. Nada se nos d? da s?a orixe.
Poder?a ser fidalga, poderla ser labrega. A nosa impresi?n ? a
de que nacer?a nun fogar da clase media. De todos xeitos, a s?a
vida enm?rcao nela. As? que as tres clases soci?is b?sicas est?n
representadas neste actante suxeito do drama.
Se consideramos a calificaci?n moral, ouservamos unha gra
daci?n an?loga, pero inversa. O m?is humilde polo seu sangue
? o m?is nobre. Non podemos decir que o Boticario se conduce
inmoralmente, pero o seu xeito de galantear a Lela non nos
permite equiparalo ao se?or Fuco en canto a respetabilidade.
Don Ramonci?o ? un ser francamente degradado.
As? ternos:
Escada social Escada moral
a' a"
a a
a" a'.
i 2 ? o que ocurre coa Morte, que, como nos autos sacrament?is, reviste fi
gura de actor.
1
4
1