16 BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
mostraci?n apuntada no t?tulo da obra, servir?se o autor dos
mesmos argumentos revestidos de distinta linguaxe. Sendo a
obra de car?cter did?ctico ?ao menos no nivel superficial1, os
persoaxes especificar?nse pala s?a funci?n m?is que polas s?as
calidades, ser?n actantes, 'orzas tem?ticas sin psicolox?a, que
se achar?n en determinada relaci?n coa acci?n desenrolada. As?,
poderemos establecer uns arquetipos aos que se reduzan por
triadas os princip?is actores da comedia. Craro est? que a esac
titude ou inesactitude con que esto se verifique depender? da
medida na que o autor ?propositada ou involuntariamente
inxira na s?a obra elementos e orientaci?ns de tipo popular ??
decir, na medida en que a s?a obra sexa inxenuista ou inxenua.
Nos tres lances aparecen persoaxes reduct?beis pola s?a fun
ci?n a sendos estereotipos, pois as tres partes do conxunto se
definen como distintas formas dun mesmo ap?logo, cunha con
clusi?n moral que se espresa no t?tulo. O tema ?nico: un vello
nam?rase dunha moza e morre en consecuencia, tr?tase con tres
variaci?ns. ,Calquera que lea a obra ou presencie a s?a represen
taci?n, dec?tase desta realidade, polo dem?is espresamente re
xistrada polo proprio autor no pr?logo da farsa. Prescindamos
do ep?logo, que ten por ouxeto recoller nun feixe as canas dos
tres foguetes esparexidos nos lances, e intentemos ver de perto
c?mo Castelao modela en tres variaci?ns o motivo que o seu testo
desencola.
Se ? aceptada a formulaci?n do motivo ?e non vemos raz?ns
para discutila, pois parez fundarse na evidencia?, teremos que
os elementos esenci?is da farsa son os seguintes:
1. Persoaxes
A) O Vello
B) A Moza.
2. Forzas tem?ticas
C) O Amor
D) A Morte.
No "Pr?logo", o autor presenta espl?citamente como educativa, edificante
ou docente a s?a obra, aliada que ao mesmo tempo sost?n que non ? "de tesis".
Mais s? "un aviso de tres estalos que ile damos aos vellos namoradeiros". O ep?
logo ? de cheo did?ctico. O t?tulo da peza ? unha admonici?n. Endeb?n, mol
porriba da s?tira moral, se verdadeiramente o autor se propuria facela, est? a
descripci?n dun fen?meno esistencial, o estudo fenomenol?xico en forma dram?
tica do amor dos ancianos. Neste sentido, o ep?logo, co seu car?cter aparente de
moralidade, resulta m?is ben perturbador, e prescindimos del na nosa an?lise.