72 BOLETIN DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
habemos silenziar'que.tam?n de vello`viuse'espricando.a'raz?n
da causa que lle deu p?, pra;lle'chamar innominado ao deus dos'
celt?beros,' entendend?s? 'que non 'foi' outra que o >costume. de
gregos ? ' rom?s de lies dar : aos seus deuses un "nome com?n e
outro propio, decindo: Deo Mercurio, Deo Neptuno,''eic?tera, no
intre que os celt?beros estrem?banseqt lle chamar solmente deus (6),
o que nos revela unha relixi?n mais' primitiva.
Deciremos tam?n, "como hai o?tra te?rla'`'dos nos?s d??s, que
atribuie o silenzaio nome de aquela "supr?ma `:divinidade e eisis
tenza de un "tab?" (7) que prohibia o lie dalo nome por se tra
tar d . lua, deus supremo; pola nosa parte, estrev?monos apon
tar como o uso ou emprego do nome de "deus" sen neng?n outro
apelativo,' sup?n unha superioridade, e arrisc?r?m?nos ainda,
a sinalar, que tal proceder leva impl?cita a condiz?n de ?nico e
universal, cando non percisa de especificaz?n que o distinga de
outro, sendo esta caraiter?stica peconial do onto deus do ceo; e
interpretamos am a?s, que o uso do nome coni?n de deus seguido
de outro nome, responde a unha evoluz?n da ideia primeira, o
. representa a persoificaz?n de cualid?s ou atributos do.zdeus su
perior en quen todas etas concorrian, e ainda as que se considei
raban as suas manifestaz?ns, que foron individualizadas no de
curso do tempo, chegando mais tarde, a seren antropomorfizadas,
fase postreira no desenvolvemento h?`st?ric? das relixi?s da anti
guedade.
que con lixeiras variantes abundan na mesma apreciaz?n, mais, silen
z?molos en gracia da brevedade.
(8) Murgufa, : Historia de Galicia, tomo I da 2' ed. p?x.a 636, fa
lando'do deus sen nome escrebe na nota 1: "Acerca del dios innominado
de que,habla el geOgrafo griego, da Pelloutier, (Histoire des celtes, tomo
II p?x' 19), la siguiente ingeniosa explicaci?n: Para entender este pa
saje es necesario advertir que los' griegos y romanos ?daban a sus dioses
un nombre cozn?n y un nombre propio. Se encuentra por ejemplo, en
las inscripciones: Deo Mercurio, Deo Neptuno, Deo Vulcano, dios es eI
nombre com?n; los de Mercurio, Neptuno y Vulcano, los nombres pro
pios de la divinidad. El dios de los celtfberos no tenfa nombre particular. .
Cuando se les pre,untaba el nombre del dios que adoraban, ellos dec?an
que se llamaba Dios o Teut. Esto., es lo que Str?hon llamaba un dios
sin nombre". Como. fixefnos no apontamento devanceiro, estrem?monos
dar esta soia referenza ainda podendo engadirlle algunhas mais, pola
consideirar de abondo para o caso.
(7) Para Schulten, o dens sen nome non era outro que a lua chea;
Numantia I Munchen 1914 p?x' 196. V?xase para a tese do "tab?" lin
g?istico Julio Caro Baroja: Los pueblos del Norte de la 1Penfnsula Ib?
rica.?Madride 1943 p?x.' 198 e seguintes.