BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Estudos e investigacións sobre Xaquín Lorenzo Fernández
non leva trazas de se solucionar35. O oficio do mar foi sempre cousa propia de mariñeiros, aínda que certo tipo de lances e aparellos precisaron, máis ou menos esporadicamente, da colaboración de labradores, como é o caso do cerco. Pero, como resultado da emigración a Europa na década dos sesenta, foron moitos os campesiños de aldeas veciñas que, ó regresar, apoiados nas novas tecnoloxías que suplían a carencia de oficio, puxeron un barco no mar e se transformaron en mariñeiros. Desde hai uns anos, moitos barcos, sobre todo os maiores dedicados ó cerco, á costeira do bonito ou ó palangre ou arrastre no Grande Sole tiveron que ser amarrados por falta de tripulantes, o que motivou a chegada de estranxeiros para cubrir os ocos que se produciron nos roles. Os nosos barcos levan agora a bordo caboverdianos, subsaharianos, peruanos, indonesios e, como dicimos os mariñeiros, a rede pescando ou, o que é o mesmo, cada vez virán máis, polo habitual sistema de se chamar uns ós outros. Nun artigo que temos en prensa, no que anunciamos algunhas destas ideas, rematamos dicindo: ?¿Vería hoxe D. Xaquín nestes mariñeiros de diferentes cores, sensibilidades e culturas o Volksgeist galego? (CALO, 2004e). Temos os estudosos do noso mar moito traballo pola proa.
BIBLIOGRAFÍA
ABUÍN, Espe (2004): ?Entrevista. Elena Espinosa Mangana. Ministra de Agricultura y Pesca?. La Voz de Galicia, 26/VI/2004. A Coruña, pp. 2829. ALMEIDA, José Bento Ferreira de e ROQUETE, Vitorino Chagas (1890): Inquérito Industrial. Pesca. Lisboa. BOUZA BREY, Fermín (1931): ?Calificativos dos bañistas da montaña nos portos galegos?. Nós, nº. 90, pp. 105 ss. CALO LOURIDO, Francisco (1978): La Cultura de un Pueblo Marinero: Porto do Son. Monografías de la Universidad de Santiago de Compostela, 41. Madrid. CALO LOURIDO, Francisco (1980): As artes de pesca. Cuadernos Museo do Pobo Galego, 1. Santiago. CALO LOURIDO, Francisco (1996): Xentes do mar. Traballos, tradición e costumes. Nós os Galegos. Ed. A Nosa Terra. Vigo. CALO LOURIDO, Francisco (1997a): Castro de Baroña. Concello do Porto do Son. Santiago. CALO LOURIDO, Francisco (1997b): ?Peculiaridades da sociedade mariñeira?. In GONZÁLEZ REBOREDO, X.M. (Coord.): Galicia. Antropoloxía. Hércules de Ediciones, S.A., XXVI. A Coruña, 201231. CALO LOURIDO, Francisco (2003): ?Achegamento á pesca, ós seus protagonistas e ós seus territorios (séculos XII a XVI)?. In CALO LOURIDO, F. (Coord.): Actas do Simposio de Historia Marítima do século XII ó XVI. Pontevedra e o Mar. Concello de Pontevedra, pp. 1942. CALO LOURIDO, Francisco (2004a): ?O mar de D. Xaquín?. In LORENZO, Xaquín: O mar terra adentro. Ed. ilustrada con gravuras de Conde Corbal. Consello da Cultura Galega, Santiago. CALO LOURIDO, Francisco (2004b): ?Patrimonio móbil, fluído e movemento perpetuo conforman a praxe haliéutica e a cosmovisión do home de mar?. In Iº Congreso de Patrimonio Etnográfico Galego in Memoriam Xaquín Lourenzo Fernández ?Xocas?. Deputación de Ourense, Ourense, pp. 93104. CALO LOURIDO, Francisco (2004c): ?Limiar?. In LORENZO FERNÁNDEZ, X : As dornas do Porto do Són. Cartafol da Memoria, 2. Concello do Porto do Son, Noia, pp. 717. CALO LOURIDO, Francisco (2004d): ?Xaquín Lorenzo Fernández e a Etnografía Mariñeira?. In Raigame, nº. 19. Deputación de Ourense, Ourense, pp. 125137. CALO LOURIDO, Francisco (2004e): Do paleotécnico e galego mar de D. Xaquín ó tecnificado e multirracial da Unión Europea?. Congreso Xaquín Lourenzo. Xunta de Galicia (en prensa). CORNIDE, Josef (1774): Memoria sobre la pesca de sardina en las costas de Galicia. Madrid.
Nº 365
52