ljolefin de la Academia Gallega
ouxetividade, ollando con mirar fr?o e sereo, pensemos arredor de
cada un dos momentos da hestoria galega e moito m?is do momen
to' presente. Teimemos isolar dous istantes ben alongados un do
outro no correr dos s?culos. Eles, cecais, nos adoutri?en pra
pesar e xusgar 8s outros e dar?nnos perspeitiva d'abondo pra
enxergar a totalidade do ser da Galiza. 0 momenta c?ltigo e o mo
menta barroco. Non van escolmados sin tino nin tampouco arro
dearemos o tema con desmasiados aparatos de erudici?n. 0 mo
menta c?ltigo, xerminal, o barroco, outonizo. Un carregado de por
vir, novo, b?rbaro, ledo, inesprimentado. 0 outro carregado de
pasados decorridos, vello, culto, sereo, canto. Pol'o menos asina
xurden no conxunto do hourizonte hest?rico. No tempo c?ltigo,
unha raza xoven traballa o ferro, maqu?a a pedra, orga?zase en
tribus, cria aquela mitolox?a pa?teista que despois, sometida ? cris
tianismo, viveu e segue vivindo na formosa rexi?n intimamente
creador.a, de l?nda. ?Chegou aquil pobo orixinario dos celtas a isa
perfeuceon que mata as propias culturas que chegan a ela? Non.
Foi un primeiro ensaio, foi un espertar, aixi?a afogado pol'o roma
nismo. Un tema criador ficou vivente, mais soterrado, sendo millor
posibilidade que obra feita. ?P?dese falar, pois, d'un fracaso por
que se perdera a lingoa sin chegare a ser escrita, porque todo im
pulso ficara en proieuto? Non'o pensemos. 0 manta do imperio
cobriu unha forma vivente e nova e deixouse outra superior ra
ga' de vida e confianza: o cristianismo.
Na Idade Meia a Galiz.a ensaia no ambente monecipal, feudal
e mon?steco, na vida, no cenobio e no castelo, todas as figural
posibres de sociedade e de cultura. E.por mais a Galiza figura
coma centro esenzal no mapa espirtoal da cristiandade. Ledamente
a Galiza foi terra ecum?nica, e foi cerne espirtoal' da Hespa?a.
Abonda lembrare catro grandes feitos: o tema das pelerinaxes, o
canzoeiro, a arte rom?neca, a cultura compostel?n. Todo elo mis
turado, relacionado, coordinado, coma no vivir, mist?rase e c?ngue
se ?s movementos i?s eixes, na aparenza diverxentes ou paralelos,
da vida na natureza e no esprito. Aparentementes cala o romance,
esmorece a arte, fican valeiros as cami?os, a Galiza af?stase da Eu
ropa. Tampouco se chega en ningunha direice?n a un madurare.
Even o imperio castel?n, ou millor pensado e dito,o imperio grande
dos Austrias e o pequeneiro dos Borb?s. A Galiza cala. Na aparen'
za est? sometida e morta. Cando, de s?peto traballa a arte bar
rroca e as forums de vida barroca con chea orixinalidade dando