17 2 BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
SARMIENTO NA DEFENSA DE FEIJOO
Cando Feijoo andaba polo IV volume do seu "Teatro Cr?tico",
Sarmiento pubric?u a defensa do mestre nunha obra que leva
iste t?duo:
"Demostraci?n cr?tico apolog?tica del Teatro Cr?tico Universal
que dio a luz el R. P. M. Fr. Benito Jer?nimo Feijoo, Benedictino,
con la cual se hace patente la evidencia, ?certeza, probabilidad,
verisimilitud, elecci?n, exactitud, armon?a, propiedad de sus dis
cursos, noticias, opiniones, conjeturas, autores, citas, expresio
nes y palabras que en los tomos I, II, III y parte del IV pretendi?
contradecir al vulgo con diferentes papelones. Madrid, 1739".
No tomo I adica o discurso XVIII ? Historia Natural, ocup?n
dose da baleia nos apartados XIX ao XXII, como vamos a es
tudar:
Enceta Sarmiento a defensa (apartado XIX) lembrando que
Feijoo dixo: "La Ballena tiene la garganta correspondiente a su
corpulencia". Desp?is engade o defensor: "Pone varias experien
cias de haverse [sic] hallado en el est?mago de aquel monstruo
diversos pescados mayores, sin comparaci?n alguna, con las Sar
dinas. Con esto se desterr? el cuento de Viejas, y se advirti? la
credulidad de algunos Escritores" O "Repricante" 1,atac?u
a Feijoo cuidando que a baleia ti?a a gorxa estreita, e asegurando
que fai m?is de douscentos anos que os autores est?n de acordo
en que non foi baleia d monstruo que engol?u a Xon?s.
Sarmiento, desp?is de lembrar que Feijoo non fixo caso disto,
engade a opini?n de Calmet que d? na s?a Disertatio: "Balaenam
communi suffragio recepta opinio praefert". Isto ?, que est? do
lado da opini?n com?n que cre en que foi baleia.
Reco?ece Sarmiento que est? encontra disto Rondelecio (lib.
13, cap. 12) onde escrebe: "Mihi in mentem venit Lamiam fuisse".
Ou sexa: que ten pra s? que debeu ser a "lamia". O termo "la
mia" si?ifica en grego e en lat?n o monstruo ou meiga que gande
nenos, e deste xeito o entende San Isidoro 1i2. No noso monxe si
lo "Demonstraci?n", cit, tomo I, p?xs. 380381.
11 Cando volvemos a nomear ao "Repricante", somente escribiremos "R",
como fai sempre Sarmiento.
12 San Isidoro nas "Etimolox?as" (libro VIII, C. 11, n.o 111) d? que se cha
maron lamias (laniare) porque zorregan aos nenas.