230 DoLelin de la Academia Gallega
cr?n que foron trasladados los ditos piares do altar de. SantIago
da Catedral compostel?n ? mosteiro de San Payo no ano de 1070,
levadas ali pra nova eirexa fella polo abade Fagildo. Mais si
l?mos o Codex Calixtini (1), o seu autor, que visitou a Catedral,
ainda veu nela o vello altar, e esto suced?a xa polo s?culo xII.
0 mesmo historiador L?pez Ferreiro (2), nos d? que o altar es
taba no mosteiro de San Payo de Antealt,ares certamente no dc
rradeiro tercio do s?culo xv, aseg?n un cat?logo de reliquias dista
data.
Rexistrando o axquivo diste mosteiro, no mes de Maio diste
ano, topamos dous cat?logos c?as reIiquias que se gardaban en
San Payo, os dous, por certo, en I?oi mal estado e xa de leitura
dif?cil. Un est? escrito en latin e o outro nos parece unha tradu
ci?n ? castel?n.
No pergameo en latin, denantes do xv, poidemos l?r: ?Appa
ret in mains altare lapis albus alabastri... ? . 0 castel?n, xa do xvu,
d?nos : ?Muestrase en el altar mayor una piedra blanca de alabas
tro a modo de altar que conmumente llamaban ara de S. Payo... ? .
Iste altar tam?n o veu no ano 1572 o cronista Ambrosio de Mo
rales (3).
Todos falan, en verdade, do altar e da ara, mais ning?en ate
agora nombrou os famosos piares. 0 primeiro dos historiadores
que os cita ? Castell? Ferrer, comenzos do xvii, en quo nos d? cra
ramente: ? ?Tiene gran Magestad este Altar. Es una hermosa y
gran piedra de grano assentada sobre cuatro Pilares de riqu?simo
Marmol, esculpidas en ellos ?Im?genes de los Ap?stoles... ? (4).
E o coengo Zepedano, no ano 1870, que nos asegura: ?El Vi
? car?o Fr. Luperc?o, mand? sacar la columna de debajo del altar
mayor de la misma Iglesia, en el alto de 1605, y fu? reconocida a
presencia de varios Capitulares : sosten?a con tres m?s la mesa del
altar. Volvi? a sacarse en 1707 con motivo de las nuevas obras de
aquel templo, y fu? colocada en la pared del comulgatorio de las
monjas detr?s de una reja donde aun subsiste y se v? f?cilmente.
(1) Codex Calixtini, Aymeirico, Archivo da Catedral de SantYago,
folio 182, liber IIII, cap. IX, De corpore et altare S. Iacobi.
(2) Altar, 9.
p?x. 132.(3) Viaje santo (1572), Henrique Florez. Madrid, Marin, afio 1765,
(4) Historia del Ap?stol Santiago, a?o 1608, fol. 120. ~