Alocucións académicas sobre Xosé María Álvarez Blázquez no Día das Letras Galegas
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Despois da década dos 50, Xosé María xa non é un poeta de libros de poesía, senón de poemas soltos, ou todo o máis de breves series... Pero nos inéditos e dispersos da nova edición Xerais asinada por Xavier Rodríguez Baixeras figura máis de media ducia de poemas de altísimo valor que hai que contar por forza entre os mellores da nosa lingua. Un dos derradeiros é Solpor, escrito o 29 de agosto de 1982, talvez o máis conmovedor poema de amor conxugal que temos lido na nosa xa non curta vida. A obra poética galega de Xosé María Álvarez Blázquez non será moi extensa se lle aplicamos os desmesurados criterios de hoxe, influídos pola fecundidade, ás veces un pouco irreflexiva, de moitos poetas posteriores; pero entre os do seu tempo ?entendendo por tales os vinte e nove agrupados por Méndez Ferrín baixo o rubro de Xeración do 36? non é precisamente dos menos abundantes, pois en pura extensión é superado por moi poucos. E se atendemos ó que máis importa, é dicir, á calidade poética, e consideramos unicamente a flor e a tona de Xosé María ?eses quince poemas, ou quizabes vinte, que son ouro puro?, entón o noso xuízo está moi claro: el é igual dos mellores. Eu creo que na nosa lingua non houbo nunca un poeta que cos seus versos se faga tan amigo do lector. O falar confidencial, a frase clara e elegante, a música suave, a capacidade de evocación e suxestión, a emoción latexante, a beleza da alma que transparece nos conceptos, nos sentimentos, nas iras e nas melancolías, fan de Xosé María Álvarez Blázquez un poeta incomparable, un poeta que lemos e lembramos pra sempre, que vai levedando na memoria e que cada vez que o volvemos visitar nos parece máis nobre, máis conmovedor e agarimoso, máis amigo noso. E isto non o digo eu, que fun amigo del; isto é o que senten os lectores que nunca o coñeceron en persoa. E cómpre ir acabando; mais non quero facelo sen dicir que eu era un rapacete de dezanove anos cando el, home de cincuenta e seis, me recibiu na súa empresa e no seu corazón; fun guiado e ensinado e reprendido por el, patrón e compañeiro, amigo e irmán maior; el e María Luísa foron padriños da nosa filla, nacida o 14 de abril de 1975, e puxéronlle o nome de Alexandra en homenaxe silandeira ó mártir Alexandre Bóveda. Agora teño exactamente os mesmos anos que tiña el cando o encontrei, e sinto que a miña vida culmina falándovos aquí en Vigo, en pública sesión solemne da Academia que el moito ilustrou coa súa persoa. E quero tamén congratularme de algo que vai ser seguramente a máis bela coroa e monumento desta celebración tan xusta e necesaria, deste ano do Xosé María: hai moi poucos días a súa viúva e os seus fillos manifestaron publicamente a intención de crear unha fundación que recolla o legado da inmensa obra e a riquísima documentación atesourada por seu pai. Bendito sexa este propósito, que con toda seguranza vai recibir o máis eficaz apoio das autoridades e as institucións, como xa o ten, íntimo e cálido, da inmensa maioría dos militantes de base da nosa cultura, os cales sen dúbida saúdan con xúbilo a que debe ser e chamarse Fundación Xosé María Álvarez Blázquez, destinada a acoller entre outras cousas un fondo documental importantísimo
255 Nº 369