250 joleitn de la Real Academia 6allega
Os nosos dfas, sempre tivo a lira gallega nas s?as cordas as m?is doces
notas pra cantalo Amor. Por eso, sin duda ? como hoxe o italiano,
seg?n Menendez Pelayo, foi en tempos o gallego o idioma do Amor e
en gallego cantaron os poetas todos. d'a Peninsula, derides Alfonso X,
D. Diniz e os autores d'os farnosos Cancioneiros d'a Vaticana e Bran
cutti hastra nosos d?as.
Foi o P. Sarmiento, aquel gran gallego, como lle chama o autual
Obispo de Jaca, e cuyas obras pra vergonza e da?o noso, siguen sin
pubricarse; foi Sarmiento qu?n ouservou o caracter femenino d'os can
tos l?ricos poput?res de Galicia, cando di que na mayor parte d'as co
pras gallegas falan asmulleres c'os homes porque en Galicia as mulleres
non solo son poetisas, sinon m?sicas naturales e elas non solo compo?en
as copras, sinon que Ile adoutan o tono.
Ded?cese de esto que a alma d'a poes?a gallega ? de muller, e a
muller non se comprende sin o Amor. Cando a muller canta ?qu?
cantar??
Queixas dooridas de amor e celos forman o fondo d`a poesfa
popular gallega. Os lamentos, as maldici?s contra os caciques, causa
principal d'a nosa disgracia e miseria, vifieron despois, que o caciquis
mo, como a grama e a herba conteira, veu de fora. (1)
A tradici?n, pois, d'a nosa poes?a, pintanolaispir?ndose no Amor
e, como dixen xa, a tradici?n ? o pobo vivindo na mamoria e no cura
z?n d'as xeneraci?s. A tradici?n, pois, temos que acudir, si queremos
facer andar a nosa parada hestorea, insinando 6s que tras nos ve?en a
veneraci?n e o respeto ? pasado grorioso, sin deixar por eso de abrir
os ollos ? espranza de un futuro grande: que deprendan, e non esque
zan, que foi Galicia a cuna d'a poesia espa?ola e que de aquf baixou
un raudal de poesia l?rica que correu logo por toda a Peninsula (2)
Que deprendan a honrala lingoa en que trovaron de amores os primei
ros poetas espanoles e d'a que tefien ainda que valerse os poetas galle
gos pra facer brillar o seu m?rito, que non en van, di un esquirtor,
est?n intimamente unidas e relacionadas a ispiraci?n d'o que escribe,
seu modo de pensar e sintir e a forma que pra espresalo emprega.
?Cuidenlas regiones de conservar con su lengua su espiritu,?dixo
(1) Di a l?nda que come se queixase certo pai de que non tills que dar ?
facer ? un 611o, certo extranxeiro, qu'o escoitaba deulle unha similla, asegu
r?ndolle que sement?ndoa nos campos non tir?a o mozo moito lugar ? estar
parado. Fixoo as? o pai, que era labrego, e desde estonces data o nacemento
da grama e a herba conteira, como unha d'as mais terribres pragas d'a Agri 3
cultura.
(2) Menendez Pelayo. {