Estudos e investigacións sobre Lorenzo Varela
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
poetas de curso legal ??[...] un alma resbaladiza por la que pueden deslizarse igualmente la bondad inocente y la maldad premeditada [...]?65, sempre a necesidade ética de quen escribe? e asegura que a ?diferencia entre la poesía antigua y la poesía moderna es la misma que hay entre un castillo y una casa de departamentos?66. Nunha ofensiva contra o artificio, Lorenzo Varela propón: ?Siempre la había parecido que comer era un acto repugnante, pues de lo que tenía hambre ella era de literatura. Hasta que el médico la convenció con ejemplos de que nada engorda tanto como la retórica y de que el sentimentalismo es la más vulgar de las sopas?67. A novela moderna centrou as preocupacións literarias de Varela, expostas amplamente no seu artigo '¿Por qué es aburrida la literatura?', e aquí, coa retranca e a contención propias das sentenzas 'premáticas', asegúrase: ?Qué ganas tenemos de preguntarle a ciertas personas: ¿para qué vive usted? Si no lo hacemos es porque nos tememos que nos contesten: para hallar la finalidad de la novela?68. Máis adiante, nas 'Premáticas y desahogos', o poeta galego volve opinar arredor da narrativa longa: ?Como si huyese de la sociología, la novela ha intentado siempre ampararse en la zoología: de este modo recordamos gatos, perros, zapas, águilas, conejos, ratas, que han competido ventajosamente con los personajes de sociedad, y que han hecho posible que la novela alcanzara el grado de perfección natural que hoy tiene?69. Tampouco a máis sonada das vangardas artísticas históricas, o surrealismo, se salva da pluma de Varela en 'Premáticas y desahogos'. Intuíndo que a avanzada poética comandada por André Breton se insería no xogo do campo literario como un actor máis, o poeta de Monterroso escribía: ?No hay ninguna razón en contra para proponer a André Breton como candidato al Premio Nobel. El surrealismo, como la dinamita, necesita la consagración de su arrepentimiento?70. No apartado do Correo Literario chegouse a apuntar que ?Si de nosotros dependiera, Orson Welles no se casaría con Rita Haywort (sic), sino con cualquiera de esas tremebundas ensayistas que tienen la belleza de la arquitectura de Gaudí y la gracia literaria de André Breton?71. Luís Seoane explicou, tamén no limiar a Homaxes, que por aquelas datas el e mais Lorenzo Varela falaban arreo ?dunha especie de neorromanticismo que nos parecía iba a ser o seguimento do surrealismo imperante en Francia e noutros países, sobor todo nos Estados Unidos?. Seoane confesaba que andaban entusiasmados pola ?actitude romántica [...] dalgúns dos primeiros membros do surrealismo?. Con todo, o tempo de esplendor, cando menos no nivel de repercusión dos manifestos e de acción colectiva, do surrealismo xa pasara nos anos do Correo Literario. Mais Varela, e probabelmente Seoane, eran conscientes de que a revolución surrealista ía máis ao fondo do aparente e excedía a visión case que mediática do seu autoproclamado líder André Breton. Como teoriza o francés Miachel Löwy, a utopía do surrealismo ?é a do principio de resistencia á catástrofe probábel?. Seguindo a Löwy, o surrealismo reduciuse ?demasiadas veces [...] a cadros, esculturas ou volumes de poemas. Inclúe todas estas manifestacións mais é, en última instancia, algo inapreixábel que escapa ás
57 Nº 366