BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA 137
ilustre amigo, Prof. que foi na Universidade de Oviedo e agora
da de Salamanca, doctor Xos? Luis Pensado, que non soio leva
pubricado eruditos comentarios ? obra do P. Sarmiento e diver
sos estudos de iste, sen?n que se prop?n tirar do in?dito a todos
os estudos relativos a Ling??stica do mesuro 3.
Tal estado de cousas perm?tenos facer dende a nosa modestia
algunha glosa ao "Onom?stico", sen outra pretensi?n que a de
render .preites?a ? grata memoria do "grande galego" tan inzado
de agarimo pra a nosa terra, pois non s?i qu?n dixo con toda
verdade que co P. Sarmiento todos est?bamos en d?beda.
Nos par?grafos 44 a 50 do "Onom?stico" 4, refire Sarmiento
unha an?cdota pasada en Pontevedra, no ano de 1745, con oca,
si?n de se topar Frei Martirio parando na casa do, seu irm?n
, Francisco Xavier que era xuez da mari?a. Un mari?eiro quei
x?use a ista autoridade de que unha peixeira (Sarmiento d? "ma
: rinera") t??alle chamado garata. El juez ?conta Frei Martirio
jam?s hab?a o?do esa voz. Pregunt?le: ??Y qu? te quiso con esa
voz garala? Respondi? el marinero: ?Eu non seyn, se?ore, s?lo
seyn que eu ainda son solteiro. Consololo el juez y le dijo que le
dijese a la mujer que se presentase, y que ?l le har?a justicia.
Vino a presentarse al juez la dicha mujer, y habi?ndole pregun
tado si hab?a llamado a Fulano garata y qu? era lo que garata
quer?a decir, conf es? lo primero y respondi? a lo segundo: ?Eu
non seyn, se?ore.
"Supe el caso ?prosegue o noso frade?, y, habiendo pre
guntado a mi hermano si hab?a averiguado lo que significaba
garata, me dijo que no y que nunca hab?a o?do semejante voz.
V?ase que ni el acusante ni el acusado ni el el juez entendieron
3 No intre en que se lembra iste segundo centear?o da morte de Sarmiento,
traballa iste mestre investigador insigne da filolox?a galega no segundo volume
dos escritos ling??sticos ?de aquil erudito monxe, tendo pubricado xa o primeiro:
FR. MARTIN SARMIENTO. Colecci?n de voces y frases gallegas. Edici?n y
estudio por J. L. PENSADO (Departamento de Filolog?a rom?nica). Universidad
de Salamanca, 1970.
4 Esquec?u o P. Sarmiento que unba voz parella, ca mesma s?laba inicial,
t??aa recollida noutro dos seus estudos: Conta que "en las ca?das del Zebrero"
nomea ao vexetal "que en Tournefort se llama ranunculus nemorosus flore albo"
por el nombre de garelo. "Sospech? si se llamar?a garelo derivado de varenno,
o garenno, como si dij?ramos ran?nculo del bosque", manifiesta Sarmiento, des
p?is de lembrar que nos autores Spelrnan y Ducange se topa a voz g?tica varen
na y warenna da que o primeiro "y los que le copiaron dicen que warenna signi
fica una dehesa o bosque retirado en el cual ninguno puede cazar sin licencia
del rey" con outras interesantes e sabias disquisici?ns (F. M. SARMIENTO:
Colecci?n de voces... cit. p. 41011).