Estudios e investigacións sobre Avilés de Taramancos
BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Na súa segunda etapa, a da máis marcada ausencia, aparece unha longa cita dun cronista de Nova Granada, textos moi admirados polo poeta como deixará constancia na súa Nova Crónica das Indias. Maior peso ten a cita que encabeza o seu derradeiro libro, Última fuxida a Harar, de Arthur Rimbaud, seguida dun fragmento laudatorio ó rei Menelik, que defendeu a Etiopía do xugo colonial italiano. A complicidade entre Rimbaud, Etiopía, Menelik e Harar son esenciais para a lectura literaria do poemario. Cando unha gran parte dos lectores fixo unha única lectura baseada na experiencia da enfermidade do autor. Non podía faltar, como xa temos comprobado, o tema da emigración. Lembremos que o seu poema ?O semideus derrotado? é a viva expresión do home que ten que abandonala terra co signo da derrota. Unha das causas desta desolación será simbolizada pola espada, símbolo da loita e da porfía:
a espada escintilante non porfía na valerosa man de xesto ousado.
Anos máis tarde, cando Avilés retoma o tema da emigración, aparecen os vencidos e a espada non posuída pola patria:
Ese oscuro destino: Vosa foi a canteiría, ese labor miúdo dos vencidos, que enxertan de frutais un eido transitorio. Noso é o remo e o adival. Herdamos esa triste atadura, e o noso amor ao mar foise esvaindo nos trigos da meseta, na miseria. Nosa non foi a espada: Noso foi o tear, a obra negra, ir semeando os campos asolados tras os carros da guerra. (Mentras nos abateron as murallas da pátria).20
Esta mesma espada, asociada ás patrias derrotadas e colonizadas, aparece noutro poema deste mesmo libro como símbolo liberador doutros pobos oprimidos:
Florece a espada, Convértese o aceiro en voz aberta No confín e no mato. A sementeira colonial dá agora ese froito de luz nun lábio imenso, e din beixo e amor na nosa fala devolvendo en caricia tanto ferro. Entón eu digo Guanabara e sinto un arrecendo de xasmín silvestre unha auga fresca que me encelma a lingua; e digo Moçambique ou TimorLeste e unha pel doce que me sabe a nébodas escuras e lonxanas vaime invadindo o paladar.... (p. 67)
35
Nº 364