432 BOLET?N DE LA REAL ACADEMIA GALLEGA
Compre senalar que Valladares ; era home de fonda reiga?a
relixiosa, cat?lico practicante e leial ?s normas de Cristo nos
tratos cos seus caseiros, pra os que non era un estrano. Temos
recollido novas da sua sinxelexa cos probes de Deus, cos tra
balladores da sua facenda cuios costumes estudaba e dos que
zugaba os materiaes pra as suas investigaci?ns l?xicas e do
saber popular.
Verdadeiramente na familia de Valladares houbo preceden
tes literarios e de esculcas etnogr?ficas e xeogr?ficas. 0 seu pai
don Xos? Dionisio, nado en 1787, foi sorprendido pola invasi?n
napole?nica cando estaba estudando na Universidade a carreira
de abogado. Tomou as armas contra o trances no corpo de Ca
detes literarios e portouse heroicamente en cen combates. Cons
ta da sua folla de servizos que dende o mes de Santiago de 1808
en que entrou en campa?a, tomou parte no ataque de Durango,
na acci?n de Sodupe, e na desventurada xornada de Espinosa
de los Monteros. Foi h?roi en Ponte Sampaio, tivo a honra de ser
abandeirado na batalla de Tamames en que foille imposta aos
franceses unha gran derrota. En Alba de Tormes, formou o
cuadro contra a cabaleir?a enemiga, topouse na acci?n de Al
coneta e na sa?da xeral que se fixo en Badajoz contra as batei
r?as estranxeiras. Caeu prisioeiro na Ponte de Evora, fugouse en
Illescas, acadou o grado de capit?n de Infanter?a polos seus
m?ritos e non rematou a sua campa?a de duros trafegos hastra
que botou aos invasores, pois estivo presente na batalla de San
Marcial, a derradeira, onde caeu ferido na testa e, t?ndose sal
vado con vivas dificultades, ? fervorosa invocaci?n a aquel santo
no fragor da loita d?belle o fillo que hoxe honoramos o nome
de Marcial que o pai lle impuxo en lembranza de aquel aconte
cemento guerreiro. Foi don Xos? Dionisio ausiliar do xe?grafo
Font?n no mapa de Galiza e colaborador do Madoz no sonado
?Diccionario hist?ricoestad?stico de Espa?a y sus posesiones de
Ultramar?.
Tam?n dous irm?ns de Marcial Valladares se distinguiron
nas Letras. Un, Serxio Valladares, nado en 1823 e morto inda no
vo, deixou varias memorias econ?micas e moitas poes?as cas
tel?ns, feitas co gallo de conmemoraci?ns de visitas rexias ou
feitos dinos de lembranza. Avelina Valladares, nada en 1825,