CASTELAO E A S?A LINGUA 155
que quer rectificar as deformaci?n castelanizantes, Neste sen
tido, a lingua de Sempre en Galiza, ao menos na parte did?ctica
e pol?mica escrita sobre a marcha dos acontecimentos, perde
moito da espontaneidade que d? limpidez ? fala das Causas.
O l?sico de Castelao ? relativamente reducido, porque o es
, critor rianxeiro non percura a riqueza, sen?n a precisi?n. Nesto
contrasta con Otero Pedrayo, pola obra do cal decorre unha vea
l?sica tan abondosa como variegada. Dos maiores escritores do
grupo "N?s", ? Cuevillas quen no aspecto ling??stico se achega
m?is a Castelao, porque aqu?l ten un instinto da l?ngua seme
llante ao d?ste polo que se retire a seguridade e equilibrio. Cue
villas d? tam?n a sensaci?n de escribir desde dentro do idioma,
de construir a s?a lingua literaria sobre a s?a fala oral. Risco
non d? esa sensaci?n, Sem?llanos que houbera podido ser escri
tor sin ser talante. O caso de Otero ? m?is complexo, porque na
s?a l?ngua concorren instancias diversas e diverxentes, e a tri
turaci?n de todos os elementos aflu?ntes para decantar o plasma
que se estructure na forma definitiva, constit?i un drama de
creaci?n o estudo do cal ter? que ser iluminado cos lumen for
necidos polos co?ecirnentos que se poseen sobre a x?nese da: obra
barroca e rom?ntica.
Anque Castelao ten chegado a render a Otero a homenaxe
de imitar o seu estilo, o contido ling??stico da obra, daqu?l su
p?n unha opci?n estil?stica distinta. De alg?n xeito semella estar
presente a mari?a na fala de Castelao. Non se quer significar
que unha parte sustancial do vocabulario est? tomado do l?sico
vivo de Rianxo, o que ? obvio, e estad?sticamente comprob?bel,
sen?n que a forma interna do falar literario de Castelao. ? ma
ririeira. A l?ngua de Castelao est? dominada pola craridade, pola
gracia, pola viveza, gola regularidade. unha resposta limpa,
valente e optimista ao reto' que para calquer escritor ,ga
lego sup?n a lingua literaria. Non ? a ?nica resposta pos?bel,
Pero ? unha das respostas m?is prudentes, e polo tanto m?is
vi?beis, que se te?an dado a aquel reto. Erndeb?n, como Castelao
era fundamentalmente artista, anque polo xeral ideol?xicamen
te ali?ado ?pero non en ning?n reba?o de rinocerontes?, os
seas logros ling??sticos son especialmente vizosos na s?a prosa
m?is po?tica. A prosa did?ctica reclama unha fala m?is tersa,
li?is lisa, m?is funcional da que Castelao us?u cando se aven
turou nestes tarreos. Non se mov?a neles coa naturalidade de