CASTELAO NO URUGUAY
Por CARLOS A. ZUBILLAGA BARRERA
Ao longo de m?is de medio s?culo, o nome, a presencia e a
obra de Castelao estiveron xunguidos ao Uruguay de xeito en
tran?bel, como ? costume estalo os termos dun binomio irm?n.
A po?er de releve os intres rematantes desa comuni?n espritoal,
est?n dirixidas estas p?xinas, escritas ao esconxuro de lembran
zas herdadas, de v?vidos parrafeos con vellos emigrantes galegos
eiqu? radicados e dun premonitorio alcontro co xenial rianxeiro
que marc?u indelebremente as vivenzas da mi?a nenez.
A amistade fraterna
? Nos primeiros anos do s?culo, Castelao curso os seus estudos
de Meici?a na Universidade compostel?n. Coriece ent?n ? un
uruguaio mozo de raigame rianxeira, Eduardo Dieste, quen logo
dunha estanza no Seminario Conciliar de SantIago, ten abor
? dado con entusiasmo os craustros da Facultade de Filosof?a e
Letras da Universidade xacobea. A comuni?n de ideiales e de
aptitudes apousa axiriamente nunha parella estudantil de re
.
conferenzas ilustradas, con teor?as e pol?micas, co Archivo Hu
mor?stico. En 1909, Castelao e Dieste, xunto con Xos? Arcos e
11,,a111611 Rey Baltar, fundan en Rianxo o semanario ilustrado
El Barbero Municipal, co que arremeten axeitadamente escontra
os s?lidos reductos do caciquismo galego. En 1912, Dieste ha de
voltar ?, s?a terra uruguaia pra cumprimentar unha trascen
dente laboura pol?tica, educacional, literaria e diprom?tica, pro
a s?a amistade con ,Castelao e a ademiraci?n pola s?a obra han
do manterse, non somentes no terne recordo dos ledos anos es