BOLET?N 'DE LA ? REAL ACADEMIA GALLEGA (33
CHAN e non ,co?dainos que v??a . de planus, porque este dar?a,
como mafeuto deu.. prano, l como plantus ,deu' pronto e pl?cidus
pr?cido,)ou planta pranta. Chan kraals usado`nas comarcas alon
xadas das relaz?ns con, cidades que poideran inzalas de latinis
mos, ,e, ademais, temos o irland?s, choman?c0.:mesmo sinificado
de'chan ou solo, que son sin?nimos, e esta derradeira voz s? que.
'ven do solum;latino.
CHIANZADA nada ten de com?n con planities. Por outra par
te o son ch non F?' latino e o .feito de haber moitos top?nimos, na
nosa 'terra, co'este ' son, como Chacin, Chades, . Chain, .Chayan,
Cheis, etc., indica que ? lvello , na Galiza.
CHANTAR pod?molo tratar d'un xeito .somellante. ?Do latin
planto, plantare, derivase prantar. Chantar, r que mais correita
mente ? en galego sinifica fincar, espetar,, cravar,. que en latin ?
clavo, non pode . de ningunha, maneira provir d'este . termo, e
coidamos que ? verba mais antiga coma os seus derivados chan
to, chant?n, chanta,,:chantada, etc.
CHOER entendo que non pode vir do lat?n plaudere, senon
do c?lt.ico chud, que ten o mesmo sinificado de pechar ?<
?
? ??q" " $ ?4
ESTRAR, espallar,, ciscar, derivase de stri, do mesmo
cado, e non de extendo, que ten mais ben o senso de alargar, es
tricar, a verba latina que expresa 'a idea de estrar e correspon
der?a a ? esta, ? . spargo, e .s?mente retorcendo moito as cousas
poderiase atoparlle unha ascendencia que non ? lexitima a men
ver?
FOL, galego, non ten nada que ver, seg?n creio, c? [one, , f o
llis latino. Este sinifica fuel/e, ou sexa o noso barqu?n..0 f ol
galego ? un pequeno saco de coiro moi usado xa polos celtas,
que lle chamaban bolg. 0 fol da nosa gaita tampouco un fuell6',
senon simplesmente un dep?sito de ?r, que ten certa somellanza
na sua?forma cO est?mago e que se fai c? coiro d'un carneiro ou
outro animal parello. Mas, en irland?s o est?mago ch?mase bolg,
igual que o saco de coiro, e f ol tam?n ch?mase ao est?mago na
Galiza inda que sexa en ton de co?a. Como por outra parte a
gaita ? un istrumento c?ltico, l?xico ? supor que o nome dad()
ao fol non tivera nada que ver Co folle latino. Logo o sustantivo
galego fol, nas suas duas aceiz?ns prov?n da lingua c?ltica pri
s mitiva do noso pals, como ? natural.
GALLO, p?la, ramallo ou parte deste que, ao se partir, queda
no tronco da ?rbore; puga, cada unha das duas puntas do for