BQLET?N DE LA REAL, ACADEMIA GALLEGA 61
rro) ; o? ben "un terreno.labrad?o que linda por el Este con un
arr?, , y al Sur con g?,marzoa"...
Forzosam?nte'ti?a que acontecer as? naqueles tempos en que
non :eisistian escolas primarias' e a instruz?n era moi;'esq??a, e
.aquelo . pr?banos tam?n que,, as?, como , hoxe escribense en ` caste
. 1?n os documentos;p?bricos,e,,o pobo rural fala galego, ent?n,
inda quo se escribiran en lat?n, o pobo falaba.,igualmente en gl
1ego; un galego ;mais puro pois que non sufrira a persistente :in
fruencia da : latinizaz?nR meioeval de relixiosos e . doutos. Tanto
mais, canto naquela ?poca non podia se difundire, o latin coa
facil?dade ;'que se propaga hoxe o castel?n nas' escolas,, xornaes
libros, .m?lia do que inda se fala galego, se ben non coa enxe
breza que for de desexar.
Unha proba ma?s do que dicimos con respeito Galiza, t?mo
la no caso parello de Castela, po?s ben co?ecidas son as verbas
de Gonzalo de Berceo, o c?lebre poeta do s?culo =XIII, cando ao
.encetare os seus versos encol da vida de Santo Domingo, di:
Quiero fer una prosa en roman. paladino
en cual suele el pueblo fablar a su vecino
ca non so tan letrado per fer otro latino...
indicando que os doutos escrebian l?t?n; poida que falasen en
xre eles; mas, o'pobo o non entendia e falaba seu propio romance..
Alg?ns top?nimos aparescen tam?n latinizados nos vellos do
cumentos de xeito caprichoso, esaitamente igual que hoxe cas
? k ?elan?zanse disparatadamente, como por exempro, no concello de
Figueira (Coru?a), o lugar de Soa, casa, ou sexa "da banda d'a
baixo da casa", convirtirono en Julacasa ? !
= Os prezosisimos canzoeiros do s?culo XIII que conservan as
produz?ns po?ticas dos trovadores galegos e portugueses do
meioevo, ofr?cennos un material para o estudo do idioma gale
:go antigo moito mais rico do que os documentos, porque nestes
influe o latin dos letrados, na mentres que naqueloutros fala o
pobo de certa cultura coas suas propias espresi?ns, e neles figu
ran par?voas primitivas, algunhas d'elas hoxe desaparecidas da
linguaxe corrente, que sirven para nos orientare no noso estudo
nos confirmare nas nosas opini?ns.
Unha ,d'estas verbas ? o sustantivo ler (no galo llyr, no irlan
tl?s ler coma no galego antigo), que a?nda vivia naquela ?poca,