BOLETÍN DA REAL ACADEMIA GALEGA
Manuel Curros Enríquez
o grupo de Paúl y Angulo en torno ó xornal El Combate seguiron defendendo o internacionalismo como instrumento revolucionario apto para cambiala sociedade. No ano 1871, con Paúl y Angulo xa fóra de España e pechado o xornal El Combate, Federico Carlos Beltrán publicaba unha arenga invitando ós internacionalistas a se defenderen9. No mesmo ano Francisco Córdoba López, outro redactor, como Beltrán, de El Combate demostraba a conciliación de intereses entre a Internacional e a República Democrática Federal10. A Revolución da Comuna francesa que rematou co réxime napoleónico fíxolles concibir ós federalistas da liña internacionalista que as condicións obxectivas eran propicias para desencadear un proceso revolucionario. Iso explica que Paúl y Angulo participe en dous levantamentos en Andalucía, contra ó réxime acabado de constituír en España polo seu moderantismo. Estes levantamentos foron sufocados, Paúl condenado e amnistiado por Prim o que lle permite reincorporarse no verán de 1870 ó seu xornal El Combate. Curros formou parte, non como redactor, senón como colaborador do xornal El Combate. Da súa colaboración no xornal falan tanto Galo Salinas, amigo íntimo de Curros e sabedor de moitos dos seus segredos11 como Celso Emilio Ferreiro que, ademais, reproduce algúns parágrafos dun artigo de Curros12. Formaban a redacción do mesmo, con Paúl y Angulo, Ramón Cala, Xosé Guisasola, Francisco Córdoba López, o deputado republicano e internacionalista Francisco Rispa Perpiña, Federico Carlos Beltrán, tamén internacionalista e Luis Pierrard. El Combate foi, entre tódolos xornais do momento, o máis agresivo, insultante e desestabilizador, ?periódico pequeño, pero grande en escándalo, verdadero libelo que leían con fruición inmensa, por lo que decía de los primeros hombres de la revolución, unos cientos de infelices extraviados y todos los reaccionarios de todos los colores?13. Vexamos algúns exemplos do seu estilo:
Contra D. Nicolás María Rivero, Ministro de Gobernación, escribiu o propio Paúl y Angulo: ?Es tan tirano como cobarde... apóstata y traidor por temperamento, que vendió la República Española por un cuartillo de vino, ese gitano y regateador político que adopta el procedimiento del hurto y de la estafa, detiene en las calles y en las estaciones inmediatas a Madrid los ejemplares de El Combate?.
Como Rivero denunciara no Congreso o artigo insultante e reclamara do deputado Paúl y Angulo unha rectificación, este respondeu: ?Lo de tradidor, apóstata, estafador, etc. no hay necesidad de explicarlo ni rectificarlo, porque es verdad... Lo del cuartillo de vino es una figura retórica, por todos sabemos que el señor Rivero necesita mucho más que un cuartillo?. Contra Prim: ?El 16 de noviembre de 1870 (o día da elección nas Cortes de D. Amadeo de Saboia como Rei de España) será para la España revolucionaria de sep
Nº 362
154